شيوۀ انتزاعي محاسبۀ خسارات در كنوانسيون بيع بين‌المللي كالا با مطالعۀ تطبيقي در حقوق ايران

شيوۀ انتزاعي محاسبۀ خسارت يكي از روش‌هاي محاسبۀ خسارت قراردادي به پول است كه در كنوانسيون بيع بين‌المللي كالا در كنار شيوۀ عيني شناسايي شده است. بر مبناي روش عيني كه در مادۀ 75 كنوانسيون پيش‌بيني شده است، در پي نقض قرارداد از سوي متعهد، شخص زيان‌ديده مي‌تواند اقدام به انعقاد قرارداد جايگزين نمايد و تفاوت قيمت قرارداد اصلي و قرارداد جايگزين را از ناقض قرارداد مطالبه كند. اين درحالي است كه بر اساس روش انتزاعي كه در مادۀ 76 كنوانسيون بيان شده، بعد از نقض قرارداد از سوي متعهد، تفاوت ميان قيمت قرارداد اصلي و قيمت كالا در بازار از ناقض قرارداد مطالبه مي‌شود. در راستاي اجراي اصل جبران كامل خسارت اين سؤال مطرح است كه در نحوۀ محاسبۀ خسارت، كدام‌يك از دو روش عيني و انتزاعي اولويت دارد؟ درصورتي كه اعمال شيوۀ انتزاعي در مقابل قاعدۀ كاهش خسارت قرار گيرد، آيا دادگاه در تعيين ميزان خسارت ملزم به رعايت قاعدۀ كاهش خسارت است؟ اين تحقيق درنظر دارد با روش توصيفي تحليلي به بررسي روش انتزاعيِ محاسبۀ خسارت در كنوانسيون و حقوق ايران بپردازد. به اجمال مي‌توان گفت اجراي شيوۀ انتزاعي حاصل اعمال اصل جبران كامل خسارت است و معمولاً شيوۀ انتزاعي زماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه شخص زيان‌ديده نتواند بر اساس روش عيني اقدام به انعقاد معاملۀ جايگزين نمايد. اعمال روش انتزاعي محاسبۀ خسارت همسو با قاعدۀ كاهش خسارت است. با اينكه شيوۀ انتزاعي در قوانين و مقررات حقوق ايران پيش‌بيني نشده است، ولي مانعي وجود ندارد كه دادگاه‌ها براي جبران خسارت به اين روش متوسل شوند، زيرا روش انتزاعي از سوي دكترين پذيرفته شده و كاربرد آن منطبق با عقل سليم است.