تأملي بر ده برداشت از جايگاه قوۀ مقننه در انديشۀ خبرگان قانون اساسي 1358

در سال 1285 به هنگام تحقق انقلاب مشروطه در ايران، مجلس شوراي ملي نخستين قوۀ قانون‌گذاري و در عين حال قوۀ مؤسس بود كه در تاريخ اين سرزمين تأسيس شد. با وقوع و تبلور انقلاب اسلامي، قوۀ مقننه در سال 1358 با صلاحيت تقنيني عادي و نظارتي خويش از سوي خبرگان قانون اساسي ابقا شد و پس از مدتي از طرف مجلس شوراي ملي و سپس شوراي بازنگري قانون اساسي 1368 به مجلس شوراي اسلامي تغيير نام داد. بر پايۀ اين مباني، از نظر نويسندگان اين مقاله، شناخت ديدگاه‌هاي خبرگان قانون اساسي 1358 از قوۀ مقننه، كاركردهاي تقنيني و نظارتي آن و نيز نمايندگان مجلس بسيار مهم است. پرسش اساسي در اين مقاله اين است كه خبرگان قانون اساسي 1358 چه برداشت‌ها و تلقي‌هايي از قوۀ قانون‌گذاري كشور كه نهادي فروتر از نهاد تقنيني بود، داشته‌اند؟ در مقالۀ حاضر تلاش بر اين است كه با تكيه بر روش توصيفي تحليلي پس از تشريح مباني تئوريك قوۀ مقننه، نگرش‌هاي گوناگون خبرگان قانون اساسي دربارۀ ده موضوع و برداشت در بوتۀ بررسي و ارزيابي قرار گيرد. نتيجۀ پژوهش حاضر اين است كه خبرگان قانون اساسي با وجود پذيرش قوۀ مقننه و تصويب اصول ساختاري و كاركردي آن به‌همراه تحديد قانون‌گذاري مجلس از سوي شوراي نگهبان قانون اساسي، تلقي يكساني از مفهوم و كاركردهاي قوۀ مقننه نداشتند، لذا تعدد و تشتت از برداشت‌هاي يادشده در مجلس بررسي نهايي قانون اساسي مشهود است.