عدالت در حوزۀ سلامت با تأكيد بر بيانات مقام معظّم رهبري

سابقه و هدف: عدالت يكي از پرجاذبه‌ترين مفاهيم در تاريخ بشر بوده است و مجاهدان زيادي جان خويش را در اين راه فدا نموده اند. عدالت شقوق زيادي دارد و يكي از مهم‌ترين و فراگيرترين انواع آن عدالت اجتماعي است. عدالت اجتماعي نيز زيرشاخه‌ها و شاخص‌هاي فراواني دارد و وضعيت سلامتي مردم يكي از مهم‌ترين معيارهاي سنجش آن است كه نگرش ها و نظريه هاي متعدد و متنوعي در اين حوزه طرح شده است. هدف از اين مقاله بررسي عدالت در حوزۀ سلامت با تأكيد بر بيانات مقام معظّم رهبري بوده است. روش كار: اين مطالعه از نوع مروري و جست‌وجوي نظام مند است كه با روشي توصيفي و با مرور مقالات در بهار سال 1399 از پايگاه هاي علمي همانند اسكوپوس، پايگاه سازمان بهداشت جهاني و نورمگز موضوع بررسي شده است؛ همچنين بر اساس پايگاه هاي رسمي جمهوري اسلامي و نيز دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله خامنه اي به بررسي اسناد راهبردي، قوانين اساسي و مدني، سياست هاي ابلاغي پس از انقلاب 1357 تاكنون و سخنان رهبر جمهوري اسلامي ايران طي 41 سال زعامت و به تحليل و تبيين ديدگاه ايشان در موضوع پرداخته شده است. مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: با توجه به يافته‌هاي پژوهش، عدالت در حوزۀ سلامت و توجه به مقولۀ بهداشت عمومي، جايگاهي مهم در اسناد بالادستي، قوانين و بودجه بندي در جمهوري اسلامي ايران دارد و مقام معظّم رهبري همواره بر اين موضوع تأكيد ويژه داشته‌اند. نتيجه‌گيري: برخي از اصول و شاخص هاي نظري و عملي مقام معظّم رهبري را در حوزۀ سلامت مي توان توجه به اسناد بالادستي و راهبردي ازجمله سند چشم‌انداز بيست ساله‌ و سياست‌هاي كلي «سلامت» نام برد. شاخص ديگر تأكيد بر رويكرد اسلامي و معنويت است كه تأثير اين عامل در مهار كرونا مشهود بوده است. شاخص مهم ديگر در حوزۀ سلامت، عقلانيت است؛ زيرا عدالت از مقولاتي است كه در آن علاوه‌بر تمهيدات نظري، به شاخص‌سازي و تدوين برنامۀ عملياتي نيز نياز است. نگرش مبنايي و پيشگيرانه، انكارنكردن واقعيت ها و ارتقاي جايگاه كادر سلامت و درمان از شاخص هاي ديگر است.