شناسايي جايگاه‌هاي ژنومي كنترل كننده صفات فنولوژيك و مورفولوژيك در ژنوتيپ‌هاي جو (.Hordeum vulgare L) با استفاده از تجزيه ارتباطي

نقشه يابي ارتباطي روش مناسبي جهت شناسايي جايگاه صفات كمي بر اساس عدم تعادل لينكاژي است كه در تشريح صفات پيچيده ژنتيكي كارآيي بالايي دارد. اين روش ابزار قدرتمندي جهت تشريح صفات پيچيده زراعي و شناسايي آلل هاي موثر در صفت مورد نظر محسوب مي شود. در اين تحقيق، نقشه يابي ارتباطي كل ژنوم در 148 ژنوتيپ جمعيت جو بهاره انجام شد. ارزيابي فنوتيپي در قالب طرح آلفا لاتيس در دو تكرار در دو سال زراعي (94-1393 و 95-1394) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي زهك انجام شد و صفات روز تا گرده افشاني، روز تا رسيدگي، طول دوره پر شدن دانه، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله اصلي، وزن هزاردانه و عملكرد دانه اندازه گيري شدند. تجزيه ارتباطي بين نشانگرها و داده هاي فنوتيپي، براساس مدل خطي مخلوط همراه با ماتريس Q و ماتريس K انجام شد و در مجموع 28 جايگاه ژنومي (QTL) در ارتباط با صفات مورد ارزيابي شناسايي شدند. براي صفت روز تا گرده افشاني، يك جايگاه ژنومي پايدار روي كروموزوم 5H (74.76 سانتي مورگان) شناسايي شد. سه جايگاه ژنومي پايدار روي كروموزوم هاي 4H (125.08 و 120.64 سانتي مورگان) و 5H (74.76 سانتي مورگان) براي صفت دوره پر شدن دانه شناسايي گرديد. يك QTL روي كروموزوم 2H (10.87 سانتي مورگان) در ارتباط با صفات روز تا گرده افشاني،طول دوره پر شدن دانه و وزن هزار دانه شناسايي شد. يك QTL روي كروموزوم 4H (125.08 سانتي مورگان) با صفات روز تا گرده افشاني، دوره پر شدن دانه، طول برگ پرچم و وزن هزاردانه در ارتباط بود. مكان هاي مشترك براي صفات ياد شده احتمالاً ناشي از اثر پليوتروپي و يا پيوستگي بين مكان هاي ژني كنترل كننده صفات مورد نظر بوده و فرضيه هم مكاني يا چند اثره بودن QTL ها را تقويت مي كند.