قياس تزئينات گره‌چيني در ساختار بصري پنجره‌هاي بازشو دو روستاي تاريخي ماسوله و ابيانه

از ديرباز تا كنون روستاهاي تاريخي ماسوله و ابيانه با وجود تفاوت‌هاي اقليمي، جغرافيايي و قدمتي، داراي شباهت‌هاي بسيار متعددي در بخش‌هاي تزئيناتي و معماري بوده‌اند كه وجود چنين اشتراكاتي همواره مورد توجه بسياري از پژوهشگران بوده است. با توجه به آنكه كاربرد تزئيناتي همچون گره‌چيني‌ها در دوران معاصر رو به فراموشي است و همچنين تا كنون تحقيق جامعي در ساختارهاي گره‌چيني دو روستاي ماسوله و ابيانه صورت نگرفته، تحقيق حاضر در تلاش است تا بتواند در حفظ و ثبت چنين ميراث ارزشمندي گام بردارد. نگارندگان با بهره‌مندي از مطالعات تطبيقي و مقايسه‌اي، پاسخ‌گوي اين سؤالات هستند؛ آيا به‌كارگيري تزئينات گره‌چيني در پيدايش فضاهاي معماري و سازگاري اقليمي دو روستا مؤثر بوده‌اند؟ چه تفاوت‌ها و تشابهاتي در ساختار بصري الگوهاي گره‌چيني و عملكردي پنجره‌هاي دو روستا وجود دارند؟ پژوهش، به‌صورت توصيفي تحليلي و تطبيقي بوده و از تحقيقات كتابخانه‌اي و ميداني در آن بهره گرفته شده و نيز در تحليل اقليمي نمونه‌ها، نرم‌افزار معماري VELUX Daylight Visualizer 3 2019 استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان داده كه تزئينات گره‌چيني‌ در هر دو روستا، موجب خلق فضاهايي همچون؛ دهليزهاي ورودي طبقه همكف، شناشيل‌ها، پيش‌ورودي‌ها و بازشوي پنجره‌ها به‌صورت پنجره‌هاي كوچك و بزرگ و نرده‌ها شده‌اند و اينكه در ساخت گره‌چيني‌هاي روستاي تاريخي ابيانه، از مصالح متنوع‌تري چون؛ آجر، خشت و چوب‌هاي بومي و اصيل‌تري نسبت به روستاي تاريخي ماسوله استفاده‌ شده است. همچنين، نتايج تحليل‌هاي اقليمي در محيط نرم‌افزاري، نشان‌دهنده تأثيرات مناسب عملكردي گره‌چيني‌ها در كنترل و ورود نور در فصول زمستان و تابستان در هر دو روستا هستند. نتايج تحليل‌ها در بخش الگوهاي دو روستا نيز بيانگر آن است كه 18 ‌الگوي گره‌چيني در روستاي ماسوله و 8 ‌الگوي گره‌چيني در روستاي ابيانه موجود بوده كه از آن بين، 11 ‌درصد از الگوها در دو روستا داراي شباهت‌هاي ساختاري و اسمي هستند.