مدلسازي جريان و تغييرات كيفي (شوري) آب‌زيرزميني در دشت نيشابور توسط كدهاي MODFLOW و MT3DMS

در اين مطالعه، به منظور ارزيابي تغييرات كيفيت آب‌زيرزميني در دشت نيشابور تحت سناريوهاي مختلف از كدهايMODFLOW و MT3DMS استفاده شد. در مرحله شناخت آبخوان و تهيه مدل مفهومي، مشخص شد افزايش شوري آبخوان به دليل وجود آبرفت ريزدانه و كاني‌هاي تبخيري در حاشيه دشت و آب برگشت كشاورزي مي‌باشد. مدل جريان آب‌زيرزميني در شرايط ناماندگار براي دوره 10 ساله مهرماه 1380 تا شهريورماه 1390 واسنجي و براي يك دوره 4 ساله (مهرماه 1390 تا شهريورماه 1394) صحت سنجي شد. خطاي مدل جريان در دوره واسنجي و صحت‌سنجي (برحسب RMSE) به ترتيب 1.92 و 1.65 متر بود. همچنين خطاي مدل انتقال جرم براي دوره 14 ساله شبيه‌سازي در حدود 2 ميلي‌گرم در ليتر بود. در مرحله بعد، اثر دو سناريوي ادامه روند كنوني و شرايط 40 درصد كاهش برداشت از آبخوان تا سال 1404 پيش‌بيني شد. تحت سناريوي يك و ادامه روند كنوني تا افق 1404، هيدروگراف معرف آبخوان براي كل دشت افت 0.79 متر در سال نشان داد و شوري آب‌زيرزميني بطور پيوسته افزايش مي‌يابد. تحت سناريوي دوم كه هدف آن كاهش برداشت از آبخوان به منظور رسيدن به وضعيت تعادلي در بيلان آب‌زيرزميني بود، برداشت از همه چاه‌هاي آبخوان به اندازه 40 درصد كاهش يافت. نتايج نشان داد با اينكه ميانگين سطح آب در آبخوان افت نمي‌كند، اما شوري آب‌زيرزميني همچنان افزايشي است البته با نرخي به اندازه 50 درصد كمتر از سناريوي اول. اين موضوع نشان دهنده اين واقعيت است كه كاهش برداشت از آبخوان با نرخ يكسان براي همه چاه‌هاي بهره‌برداري ممكن است اهداف مديريت منابع آب را برآورده نكند و براي مديريت آبخوان نياز به اطلاعات توزيعي مي‌باشد.