اثر محلول‌پاشي سولفات آهن و روي بر عملكرد و برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژيك كاملينا (Camelina sativa L. crantz) در شرايط ديم

كمبود رطوبت و آهكي بودن خاك هاي كشاورزي از عوامل اصلي كاهش كارايي جذب عناصر ريز مغذي نظير آهن و روي از محلول خاك و كاهش عملكرد گياهان زراعي در اكثر مناطق كشت ديم محسوب مي شوند. بنابراين به منظور ارزيابي اثر محلول پاشي غلظت هاي مختلف سولفات آهن و روي در شرايط ديم بر عملكرد دانه و برخي ويژگي هاي فيزيولوژيك كاملينا به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال زراعي 97-1396 در كرمانشاه اين پژوهش اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل عامل محلول پاشي عناصر ريزمغذي در پنج سطح (عدم محلول پاشي و محلول پاشي سولفات آهن و روي هر كدام با غلظت هاي 4 و 8 در هزار) و عامل زمان محلول پاشي در دو سطح در ابتداي رشد رويشي و زمان گل دهي كاملينا بودند. بر اساس نتايج به دست آمده، اعمال تيمارهاي محلول پاشي سبب افزايش معني دار عملكرد دانه نسبت به تيمار شاهد شدند، بيش ترين افزايش عملكرد دانه و روغن، مربوط به تيمار محلول پاشي عنصر روي در سطح 8 در هزار و در زمان گل دهي بود كه اين صفت ها را به ترتيب از 1099 و 399 در شرايط شاهد به 1580 و 663 كيلوگرم در هكتار افزايش داد. تيمارهاي محلول پاشي و زمان اعمال آن ها سبب افزايش معني دار ساير صفت هاي زراعي از جمله عملكرد زيست توده، شاخص برداشت، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، درصد روغن و هم چنين صفت هاي فيزيولوژيك شامل غلظت كلروفيل a و b، قندهاي محلول، پرولين و سرعت فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان سوپراكسيد ديسموتاز، پراكسيداز و كاتالاز برگ ها شد، اما بر محتوي كاروتنوييدها و فنل كل اثر معني داري نداشتند. بيش ترين اثر افزايشي تيمارهاي مورد بررسي در صفت هاي فيزيولوژيك، اعمال تيمار سولفات روي در سطح 4 در هزار در ابتداي رشد زايشي بود كه به طور متوسط سبب افزايش 85 درصدي سرعت فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان كاتالاز و سوپراكسيدديسموتاز شد. به نظر مي رسد كه كاربرد سولفات آهن و روي در منطقه مورد مطالعه، از طريق بهبود صفت هاي فيزيولوژيك و سازوكارهاي تحمل به تنش خشكي در شرايط ديم، سبب افزايش عملكرد دانه و روغن نسبت به شرايط شاهد شده است.