تحليل ارتباط فضاهاي بي‌دفاع با متغيرهاي محيطي با استفاده از GIS مطالعه موردي: منطقه سه شهر اردبيل

مقدمه: فضاهاي بي دفاع شهري، تهديدي براي امنيت شهروندان به شمار ميروند. از اينرو، ساماندهي آنها براي ارتقاي امنيت اجتماعي، ضروري است. هدف پژوهش حاضر كشف و تحليل ارتباط بين فضاهاي بي دفاع شهري و متغيرهاي محيطي است. روش: قلمرو پژوهش منطقه 3 شهرداري اردبيل است. فضاهاي بي دفاع (مستقل) شهري شامل 172 مكان متغير مستقل اين پژوهش است كه از طريق برداشت ميداني شناسايي شده اند. متغيرهاي اكتشافي پژوهش شامل تراكم ‌جمعيت و ساختمان، گروه‌هاي‌درآمدي، كيفيت شبكه معابر، كيفيتكالبدي بافت‌هاي شهري، انسجام اجتماعي محلات، قيمت زمين و ساختمان و كاربري اراضي است. از فنون GIS هم‌چون روش مركز متوسط، بيضي انحراف معيار، خودهمبستگي فضايي براي تحليلهاي فضايي و از روش رگرسيون‌وزني جغرافيايي براي تبيين همبستگي بين متغيرها استفاده شده است. يافته ها: فضاهاي جرم‌خيز در مكان‌هايي با گستردگي كمتري به وقوع مي‌پيوندند و گرايش به تمركز در محدوده‌هاي خاصي از منطقه 3 دارند. به‌طوري‌كه به سمت شمالي و جنوبي از تعداد اين فضاها كاسته مي‌شود. همچنين اين فضاهاي بي‌دفاع داراي خودهمبستگي فضايي هستند و به‌صورت خوشه‌اي و نامتوازن در سطح منطقه توزيع يافته‌اند. در نتيجه محدوده‌هاي خاصي محل تمركز فضاهاي بي‌دفاع مورد بررسي است و از الگوي متمركز پيروي مي‌كند. همچنين بين 8 متغير محيطي مورد بررسي پژوهش با فضاهاي بي دفاع شهري رابطه معنادراي در سطح منطقه 3 شهر اردبيل وجود دارد. نتيجه گيري: بين فضاهاي بي‌دفاع و متغيرهاي محيطي رابطة معناداري وجود دارد. متغيرهاي محيطي بر شكل گيري، رشد و يا نابودي و حذف فضاهاي بي دفاع تأثير مستقيم دارد.