ارزيابي خطر سرطان زايي و غير سرطان زايي مواجهه زنان خانه دار با تركيبات آلي فرار (BTEX) در هواي داخلي منازل

مقدمه و هدف: غلظت برخي از آلاينده‌ها اغلب در محيط‌هاي داخلي بيشتر از محيط‌هاي بيروني تشخيص داده شده است؛ بنابراين، آلودگي هواي خانگي در حال حاضر به‌عنوان يكي از مهم‌ترين نگراني‌هاي سلامت عمومي در سراسر جهان در نظر گرفته مي‌شود. مطالعه حاضر با هدف اندازه‌گيري غلظت آلاينده‌هاي بنزن، تولوئن، اتيل بنزن و زايلن در هواي منازل شهر خشت در استان فارس و ارزيابي خطر سرطان‌زايي و غير سرطان‌زايي اين تركيبات در هواي تنفسي زنان خانه‌دار طراحي شد. روش كار: در اين مطالعه، از هواي 30 منزل در شهر خشت نمونه گرفته شد. نمونه‌هاي هوا براي اندازه‌گيري تركيبات BTEX بر اساس روش شماره 1501 NIOSH جمع‌آوري و با دستگاه GCFID اندازه‌گيري شد. خطر سرطان‌زايي و غير سرطان‌زايي اين تركيبات در هواي تنفسي زنان خانه‌دار طول يك سال محاسبه شد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي همبستگي اسپيرمن و من‌وينتي و نرم‌افزار SPSS نسخه 23 با سطح اطمينان 95 درصد انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد غلظت بنزن، تولوئن و زايلن به ترتيب 1/76-0/06، 0/96-0/1 و 0/97-0/01 ميكروگرم در مترمكعب بود. مقادير اتيل بنزن در تمامي نمونه‌ها كمتر از حد تشخيص دستگاه گزارش شد. رابطه خطي و مثبت معناداري بين غلظت بنزن و تولوئن مشاهده شد ( P 0/05). خطر افزايش سرطان محاسبه‌شده در طول يك سال (ILCR) براي بنزن در تمام نمونه‌ها كمتر از حد استاندارد (6-^10 ×1) توصيه‌شده توسط آژانس حفاظت از محيط‌زيست ايالات‌ متحده (EPA) و سازمان بهداشت جهاني گزارش شد. همچنين ميزان ضريب خطر (HQ) محاسبه‌شده به‌منظور ارزيابي خطرات غير سرطان‌زايي براي بنزن، تولوئن و زايلن كمتر از يك گزارش شد. نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه سازمان بهداشت جهاني هيچ محدوده امني براي مواجهه با بنزن، به‌خصوص در هواي داخلي كه افراد مدت‌زمان بيشتري را سپري مي‌كنند، در نظر نگرفته است، درنتيجه غلظت ناچيز اين آلاينده در محيط‌هاي داخلي نيز براي سلامتي افراد به‌خصوص زنان خانه‌دار نگران‌كننده است؛ بنابراين، به‌منظور كاهش غلظت اين آلاينده و ساير تركيبات BTEX، كاهش يا حذف آن دسته از فعاليت‌هاي انساني كه تركيبات BTEX آزاد مي‌كنند و همچنين استفاده از روش‌هاي تهويه مناسب توصيه مي‌شود.