تأثير تنش خشكي انتهاي فصل بر ويژگي هاي جوانه‌زني و رشد هتروتروفيك گياهچه ارقام گندم (Triticum aestivum L.)

به‌منظور بررسي تأثير تنش خشكي بر ويژ‌گي‌هاي جوانه‌زني و رشد هتروتروفيك بذر ارقام مختلف گندم، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در 6 تكرار در سال 96-1395 در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه گنبد كاووس اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل بذر 5 رقم گندم‌هاي آفتاب، قابوس، كوهدشت، كريم و لاين 17 و تنش خشكي در چهار سطح شامل عدم تنش خشكي (شاهد)، تنش خشكي جزئي (25 % تخليه ظرفيت زراعي)، تنش خشكي شديد (50 % تخليه ظرفيت زراعي) و تنش خشكي خيلي شديد (75 % تخليه ظرفيت زراعي) بودند. نتايج نشان داد اعمال تنش خشكي بر گياه مادري تنها بر وزن خشك ريشه‌چه، وزن خشك ساقه‌چه و قدرت بذر معني‌دار شد. همبستگي مثبت معني‌دار بين وزن خشك ساقه‌چه، طول ساقه‌‌چه و قدرت بذر در سطح احتمال 1 % مشاهده شد، لذا مي‌توان بيان داشت ﺗﻨﺶ خشكي مي‌ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺪرت ﺑﺬر ارﻗﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻨﺪم را، به‌شدت تحت تأثير قرار دهد به‌گونه‌اي ﻛﻪ قدرت بذر ارﻗﺎم مختلف در هر سطحي از تنش خشكي، متفاوت بود. اثر رقم نيز بر تمام صفات به استثناي وزن خشك ريشه‌چه معني‌دار شد. با توجه به اثر ناچيز و قابل اغماض تنش خشكي بر اكثر صفات جوانه‌زني مي‌توان نتيجه گرفت عامل ژنتيك بذر نسبت به اعمال تنش خشكي بر روي بوته‌هاي مادري، به مراتب اثر بيشتري بر ويژگي‌هاي جوانه‌زني و رشد هتروتروفيك گياهچه بذور گندم دارد.