رابطۀ تراكم ادراك‌شده، احساس امنيت و تعاملات اجتماعي؛ مقايسۀ دو گونۀ مسكن متراكم محصور و غير‌محصور

در بحث از بعد اجتماعي توسعه پايدار، تعاملات ميان ساكنان و احساس امنيت از موضوعات مهم محسوب مي‌شوند. بنابراين از يك سو در زمينه كشورهاي در حال‌ توسعه، اثر محيط‌هاي مسكوني متراكم بر زندگي اجتماعي ساكنان همچنان نيازمند فهم و مطالعه بيشتري است و از سوي ديگر، بسته و محصور بودن، به عنوان يك عامل كالبدي، مؤثر بر شرايط اجتماعي در محيط‌هاي مسكوني شناخته مي‌شود. از اين‌ رو، هدف اين پژوهش، بررسي رابطه ميان تراكم ادراك‌ شده(بعد كمّي_كيفي تراكم)، احساس امنيت و تعاملات اجتماعي در قالب مدلي ساختاري و مقايسه سازوكار آنها در دو گونه مسكن محصور و غيرمحصور است. جامعه آماري، نمونه‌اي شامل590 نفر از ساكنان شش توسعه مسكوني، با تراكم‌ جمعيتي، تراكم‌ خالص مسكوني و پايگاه اجتماعي_اقتصادي مشابه ساكنان و شيوه طراحي متفاوت در شهر مشهد بودند. پس از كنترل پايايي تركيبي عامل‌ها و روايي سازه، ابتدا با استفاده از آزمون تي، دو گونه مسكن به لحاظ متغيرهاي احساس امنيت و تعاملات اجتماعي با يكديگر مقايسه شدند. سپس روابط ميان متغيرها از طريق مدل‌يابي معادلات ساختاريSEM مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد، تفاوت معناداري ميان دو گونه مسكن محصور و غيرمحصور به لحاظ تعاملات و احساس امنيت وجود دارد. براساس مدل‌هاي برازش‌ شده، در هر دو گروه مسكن، شرايط اجتماعي و امنيت در فضاهاي باز مشترك، به تراكم ادارك‌ شده وابسته است. همچنين مقايسه مدل‌ها، حاكي از اين مطلب است كه نحوه اثر سازه‌هاي پژوهش در دو گونه مسكن محصور و غيرمحصور، متفاوت از يكديگر بوده و فرآيندهاي ادراكي_اجتماعي، به شكل متفاوتي عمل مي‌كنند. در گونه محصور، ادراك تراكم، تعاملات اجتماعي و احساس امنيت در يك حلقه بازخورد، در طول زمان موجب ارتقا يا تضعيف يكديگر مي‌شوند. در حالي كه در گونه مسكن غير‌محصور احساس امنيت، پيش‌نياز بروز تعاملات اجتماعي در فضاهاي باز مشترك است و ميان ادراك تراكم و تعاملات اجتماعي نقش واسطه‌اي دارد.