مباني و پيش‌فرض‌هاي فضل‌ الرحمان در كتاب مضامين اصلي قرآن

سخن از جاودانگي پيام قرآن در عين تطبيق با شرايط تاريخي عصر نزول براي قرآن‌پژوهان معاصر، جايگاه ويژه‌اي دارد. بر همين اساس، آراء و رويكردهاي نوانديشان، محل منازعه بين انديشمندان مسلمان و غير مسلمان شده است. در اين ميان، فضلالرحمان فيلسوف و نوانديشي است كه با اتكا به علوم فلسفه، فقه و كلام اسلامي در پي رفع تقابل اسلام و كارآمدي قرآن با دنياي مدرن بوده است. مضامين اصلي قرآن كه به گزارش مضامين قرآن با رويكرد كل‌نگرانه با نگاهي نو اختصاص دارد، بي آن‌كه سخني از تفاسير كلاسيك به ميان آورد، از خود قرآن براي فهم قرآن بهره برده و از اين رهگذر، روح اصلي قرآن «اخلاق قرآني» را نشان داده است. لذا مي‌توان گفت روش فضل‌الرحمان در فهم آيات، توجه به زمينه‌ي تاريخي نزول آيه و پيام منسجم آن است. پژوهش حاضر به دنبال اين است كه از طريق توصيفي – تحليلي به اين سؤال پاسخ دهد كه مباني فضل‌الرحمان در بيان برخي ديدگاه‌هاي اعتقادي و فقهي او در اين كتاب چيست؟ در راستاي پاسخ به اين سؤال، دستاوردهاي اين پژوهش در چهار مبناي: تاريخ‌گرايي، اخلاق‌گرايي، تجددگرايي و عيني‌گرايي مورد بررسي و تبيين قرار گرفته است.