واكاوي جهاني‌سازي در نظام آموزش‌عالي ايران

پژوهش حاضر با هدف صورت بندي مفهوم جهاني سازي و تحليل وضعيت نظام آموزش عالي براي مواجهه با آن انجام شد. با تنوير مفهوم جهاني سازي و شناخت لايه هاي بنيادين آن مي توان نگاه عميق تري به چگونگي پديداري آن در نظام آموزش عالي ايران داشت و به چشم اندازي بهتر، براي آينده نائل آمد. رويكرد حاكم بر اين پژوهش كيفي و مبتني بر پديدارشناسي بود. انتخاب نمونه به شيوه هدفمند انجام شد. ملاك انتخاب افراد مشاركت كننده: اشتهار موضوعي در مجامع علمي و در سطوح ملي و بين المللي، عضو هيأت علمي بودن و دارا بودن حداقل يك اثر مكتوب در زمينه جهاني شدن يا جهاني سازي بود؛ بر اين اساس با 19 نفر از متخصصان، مصاحبه نيمه ساختاريافته انجام شد. تعداد نمونه بر اساس اشباع نظري بود. متن تمامي مصاحبه ها مورد تحليل اوليه قرار گرفت، مصاحبه هايي كه در ذيل باور «جهاني سازي با تمركز بر تهديدات» قرار داشت با استفاده از روش تحليل لايه اي علّي ساخت شكني شد. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه از نگاه اين متخصصان، بروز جهاني سازي در نظام هاي آموزش عالي ايران در لايه مسأله عيني، افزايش بيكاري و مهاجرت چشمگير تحصيل كرده ها، افزايش تعداد مقاله ها بدون توجه به مسائل بومي/ در لايه علل اجتماعي، همراهي و الگوگيري ناآگاهانه از نظام ها و روندهاي جهاني، اتخاذ شاخص هاي علمي غيربومي/ در لايه گفتمان، تربيت دانشجوياني با تفكرات غربي و القاي فرايندهاي جهاني در دانشگاه كه در لايه استعاره به نتيجه عدم توانايي در ساخت يك ستون از عمارت عظيم جهاني سازي مي رسد. سپس چهار سناريو براي آموزش عالي ايران ارائه شد.