بررسي ويژگي‌هاي شعري شاملو و نزار قباني با تكيه بر نظريۀ زبانشناسي قطب‌هاي استعاري و مجازي ياكوبسن

آنچه در اين مقاله مورد بررسي قرار مي‌گيرد نحوة انتخاب و تركيب بر روي «محور جانشيني» و «محور هم‌نشيني» در شعر دو شاعر معاصر فارسي «شاملو» و شاعر عرب «نزار قباني» است تا از منظر زبان‌شناسي، شيوه‌ي زيبايي‌آفريني اين دو شاعر بررسي و مقايسه شود. در راستاي اين هدفْ به تبيين بررسي ادبيات از ديدگاه زبان‌شناسي پرداخته و دفتر «آيدا در آينه» از شعر شاملو و «بلقيس» از شعر نزار قباني را بررسي كرده‌ايم. نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه شاملو شعر خود را به گونه‌اي نوشته كرده است كه درك هر بيت در گرو انديشيدن خواننده و دستيابي وي به انتخاب‌هاي شاعر از روي محور جانشيني است درحالي‌كه مخاطب در اشعار قباني غالباً با تركيب‌هاي شاعر بر روي محور همنشيني روبه‌رو است و همين عامل سبب درك آسان اشعار و مفاهيم آن شده است. در نهايت گرايش شاملو به سمت فرايند انتخاب بر روي محور جانشيني، سبب ايجاد فضاي خاصي چون ايجاد معاني ضمني در ابيات، پيچيدگي، ابهام، دوري مدلول و مصداق از يكديگر و گرايش قباني به سمت فرايند تركيب سبب توضيح ابيات، نزديكي مدلول و مصداق و درك آسان ابيات شده است.