اعتبار سنجي روش هاي درون يابي دماي فصل تابستان در شمال شرق ايران

اساس داده هاي اقليمي اندازه گيري هايي است كه با نظم زماني از پيش تعيين شده در ايستگاه هاي ديده باني هوا انجام مي پذيرد، بنابراين تمامي مقادير اندازه گيري شده عناصر اقليمي تنها به نقطه محل اندازه گيري قابل انتساب است. از اين رو روش هاي مختلف درون يابي ميتواند به تخمين داده هاي اقليمي در نقاط مختلف كمك زيادي بنمايد. منطقه مورد مطالعه در اين پژوهش، شمال شرق ايران شامل استان هاي خراسان رضوي و شمالي مي باشد و از داده هاي دماي ماهانه فصل تابستان براي 21 ايستگاه همديد و تبخير سنجي شمال شرق متعلق به سازمان هواشناسي و وزارت نيرو با پراكنش مناسب استفاده شد. دوره آماري 21 سال (2017-1997) به عنوان دوره آماري مشترك براي تمامي ايستگاه ها در نظرگرفته شد. سپس به منظور مقايسه روش هاي درونيابي، چندين روش مختلف، شامل كريجينگ معمولي، اسپيلاين، مجذور معكوس فاصله و تيسن توسط نرم افزار ARCGIS استفاده شد مقايسه كردن انحراف تخمين ها از داده هاي اندازه گيري شده به روش اعتبار سنجي متقاطع ارزيابي گرديد. سپس به منظور بررسي فرض نرمال بودن خطاهاي محاسبه شده در هر روش درونيابي، از آزمون ران تست استفاده و در نهايت براي ارزش يابي بهترين روش درون يابي از روش AHP و نرم افزارExpert Choice بهره گرفته شد. نتايج نشان داد بر اساس معيار ريشه ميانگين مربعات خطا(RMSE) به ترتيب روش تيسن، كريجينگ، معكوس فاصله و اسپلاين قرار گرفته اند. بر اساس معيار بيشينه مطلق خطا(MAE)، روش كريجينگ بهتر از ساير روش ها دماي تابستان را برآورد كرده است. بر اساس معيار(MBE) نيز روش كريجينگ بهتر از ساير روش ها مي باشد و مي توان از آن براي درون يابي دما استفاده نمود. با توجه به ضرايب تعيين شده، نرخ سازگاري محاسبه شده0.03 مي باشد كه از دقت بالاي انتخاب وزن ها حكايت دارد.