شناخت پراكنش فضايي شار همگرايي رطوبت تجمعي عمودي VIMFC بر روي وردسپهر ايران طي دوره آماري 2013-1979

هدف از انجام اين پژوهش شناسايي پراكنش فضايي شار همگرايي رطوبت تجمعي عموديVertically Integrated) Moisture Flux Convergence) ( بر روي جو ايران است. براي نيل به اين هدف از داده‌هاي ماهانه شبكه‌اي ECMWF طي بازه زماني 1/1979 تا 12/2013 بهره گرفته شد. در ابتدا بر پايه‌ي ميزان نم ويژه موجود در جو، وردسپهر به سه لايه ي پاييني (1000-850 hPa)، مياني (775-700 hPa) و بالايي (600-500 hPa) تقسيم شد. به‌منظور دستيابي به تغييرات فضايي VIMFC بر روي ايران از روش‌هاي خودهمبستگي فضايي موران جهاني و لكه‌هاي داغ در سطح معناداري 90، 95، 99 و 99/99 درصد بهره برده شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه پراكنش فضايي VIMFC در ايران در طي لايه اول وردسپهر و به‌ويژه در طي ماههاي گرم سال داراي الگوي خوشه‌اي بالاست و در ماههاي سرد سال و در لايه سوم وردسپهر، الگوي خوشه‌اي كاهش مي‌يابد. بر اساس شاخص لكه‌هاي داغ در لايه اول وردسپهر مناطق كم ارتفاع، در لايه دوم وردسپهر مناطق مرتفع كوههاي البرز، زاگرس و مركزي و در لايه سوم وردسپهر مناطق بادپناه كوه هاي مركز و شرق ايران داراي الگوي خودهمبستگي فضايي مثبت (نقاط داغ) است. يافته‌ها بيانگر آن است كه در فصل زمستان و پاييز در طي دوره دوم (2013-1999) گستره ي نقاط داغ VIMFC كاهش قابل‌توجهي را نسبت به دوره اول موردبررسي (1998-1979) بر روي ايران نشان مي‌دهد.