پيش بيني جريان با استفاده از رويكرد تلفيقي موجك- برنامه ريزي بيان ژن و ارزيابي تأثير پارامترهاي هواشناسي بر كارايي آن

پيش‌بيني جريان رودخانه براي برنامه‌ريزي‌ و مديريت سيستمهاي منابع آب بسيار حائز اهميت بوده و ميزان دقت انجام اين فرآيند در درستي پياده‌سازي اهداف برنامه‌ريزي شده نقشي بنيادين دارد. از‌طرفي، محاسبات نرم قابليت بالايي در مدلسازي فرآيند‌هاي هيدرولوژيك دارد. ازينرو، در اين پژوهش، مدل تركيبي موجكبرنامه‌ريزي بيان‌ژن در مقايسه با رويكرد منفرد آن توسعه داده شده، تا جريان روزانه رودخانه خشكرود واقع در استان گيلان، را پيش‌بيني كند. بدين منظور، علاوه بر فرآيند پيش‌پردازش دادههاي هيدرومتري، تأثير پارامترهاي هواشناسي در عملكرد و كارايي مدل نيز بررسي شده است. همچنين، پيش‌پردازش با ويژگي‌هاي مختلف و پيش‌بيني براي چهار زمان يك، دو، سه و شش روز انجام شد. براي ارزيابي عملكرد مدلها از شاخصهاي آماري ضريب همبستگي(R)، شاخص توافق(Ia)، ضريب ناشساتكليف(NSE)، خطاي مطلق ميانگين(MAE)، جذر متوسط مربعات خطا(RMSE) و معيار جريان حدي(PFC) استفاده شد. نتايج نشان ميدهد كه استفاده از موجك براي پيش‌پردازش دادهها موجب ارتقاي قابل ملاحظه كارايي مدل تركيبي در مقايسه با مدل منفرد شده است، به گونه ايكه ضريب همبستگي دادههاي ارزيابي براي زمان پيش‌بيني سه روز از 0/27 به 0/80 افزايش و همزمان خطاي مطلق ميانگين از 1/4 به 0/80 مترمكعب در ثانيه كاهش يافته است. از طرف ديگر، پارامترهاي هواشناسي موجب شدند كه مقادير حدي در سري زماني دادههاي دبي رودخانه بخوبي پيش‌بيني شده و كارايي مدل در پيش‌بيني مقادير مذكور به مقدار قابل ملاحظه اي ارتقا يابد. نتايج حاصل از اين مطالعه بيانگر آن است كه رويكرد تركيبي موجك برنامه‌ريزي‌ بيان‌ژن در تركيب با پارامترهاي هواشناسي، ميتواند با كارايي بالايي در پيش‌بيني جريان بكار رود.