معيارهاي ظرفيت‌سنجي استفاده مجدد از بناهاي تاريخي به منظور اعطاي كاربري آموزشي، مورد مطالعاتي: دانشكده مرمت

با وجود اين‌كه در طول تاريخ معماري، استفاده مجدد از بناهاي موجود همواره مورد توجه بوده است، ليكن اين مفهوم از دهه 60 قرن بيستم ميلادي به‌عنوان يكي از اثرگذارترين روش‌هاي حفاظت و دستيابي به توسعه پايدار، مطرح شده است. رويكردي كه در عين حفاظت از ميراث فرهنگي و به تبع آن، هويت و تاريخ جامعه، بستري براي پاسخ‌گويي به نيازهاي روز مردم فراهم مي‌سازد. به علاوه، كاربست اين رويكرد ضمن رهايي بناها از متروك و بدون استفاده ماندن سبب حفظ آن‌ها براي نسل‌هاي آتي مي‌شود. با وجود تجارب متعدد در اين زمينه، بسياري از پروژه‌هاي استفاده مجدد تطبيقي به موفقيت مورد نظر طراحان دست نمي‌يابند، زيرا به ظرفيت بنا براي پذيرش عملكرد جديد و يا نيازهاي عملكردي محيط پيراموني آن به اندازه كافي توجه نمي‌شود. از اين‌رو، مقاله حاضر با رويكرد تركيبي و كاربست راهبرد استدلال منطقي و تحليل محتوا در بخش كيفي و با استناد به منابع و اسناد كتابخانه‌هاي و كنوانسيون‌هاي بين‌المللي مرتبط، بازخواني و واكاوي عوامل و معيارهاي تأثيرگذار بر رويكرد استفاده مجدد تطبيقي، به‌دنبال ارائه روشي مناسب براي تصميم‌گيري، با در نظر گرفتن مؤلفه‌هاي مؤثر در اين فرآيند است. بنابراين با بهره‌گيري از نظريات كارشناسان و متخصصان، استفاده از روش تصميم‌گيري چندمعياره و نرم‌افزار Super Decision به اولويت‌بندي معيارهاي مؤثر در فرآيند استفاده مجدد تطبيقي به منظور اعطاي كاربري آموزشي به بنا پرداخته است. بدين منظور با نظرسنجي از كارشناسان، سه اثر تاريخي شامل مدرسه دارالفنون، خانه اتحاديه و مجموعه نگارستان به‌عنوان گزينه‌هاي پيشنهادي جهت پذيرش كاربري دانشكده مرمت انتخاب شدند تا بر اساس معيارهاي مذكور مورد ارزيابي و امتيازدهي قرار گيرند. در نهايت، پس از بررسي امتيازات نهايي و معرفي مناسب‌ترين بنا به منظور رفع نياز عملكردي مورد نظر، نقاط قوت و ضعف مورد منتخب در فرآيند استفاده مجدد مورد بررسي قرار گرفت. پژوهش حاضر مي‌كوشد با طرح موضوع يافتن فضايي مناسب جهت اختصاص به عملكرد مورد نظر، حالت ديگري از راهكار استفاده مجدد را بررسي نمايد كه طي آن، امكان‌سنجي و ظرفيت‌سنجي چندين بناي با ارزش فرهنگي و تاريخي به منظور اعطاي كاربري مورد نياز، بر اساس معيارهاي استخراج شده صورت مي‌گيرد كه اهميت اين معيارها نيز با توجه به كاربري مورد نياز (آموزشي) در نظر گرفته شده است.