ارزيابي ادراك بصري متخصصان و غيرمتخصصان فضاهاي شهري بومي شهر دزفول بر مبناي تئوري گشتالت

هر اثر هنري بعد ادراكي متفاوتي دارد كه به برخي از موضوعات مانند درك زيبايي‌شناختي و دانش كاربران ارتباط دارد. نكته مهم نحوه دستيابي كاربران به اين امر و تفاوت بين درك معماري و كاربران است كه مسئله‌اي بحث برانگيز در معماري مدرن است و باعث اختلاف‌نظر بين كاربران و طراحان مي‌شود. با توجه به اهميت معماري بومي و لزوم سازگاري الگوي آن با معماري مدرن، اين مقاله با هدف ارزيابي اصول بصري گشتالت و زيبايي‌شناسي بين كاربران و طراحان (متخصصان و غيرمتخصصان) در منطقه سرزنده سنتي شهر دزفول،‌ ايران انجام شده است. روش اين تحقيق با روش‌هاي توصيفي پيمايشي و مطالعات ميداني و كتابخانه‌اي تركيب شده است. بدين منظور، جهت كمي‌سازي تفاوت‌ها، يك مصاحبه نيمه‌ساختاري با استفاده از يك پرسشنامه هدفمند ميان متخصصان و غيرمتخصصان توزيع شد و با توصيف و تجزيه و تحليل اين داده‌ها توسط نرم‌افزار آماري SPSS، ريشه تفاوت‌ها بين اين دو گروه مشخص شد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها، علاوه بر جستجو، مطالعه و حضور در محل، از دو نوع پرسشنامه بين كاربران و طراحان استفاده شده است. نتيجه اين مطالعه نشان مي‌دهد كه در شهر باستاني دزفول، نظرات كارشناسان و كاربران از نظر درك زيبايي‌شناختي نيز متفاوت است، به‌طوري كه براي كاربران، شكل و زمينه و براي متخصصان، تقارن اولين اصل است. بنابراين به‌طور غيرمنتظره‌اي مي‌توان ادعا كرد كه قوانين محسوس بصري گشتالت، مانند تقارن و قانون تكميل بودن از اهميت زيادي براي متخصصان برخوردار است، در حالي‌كه اين اصول براي گروه كاربر اهميت كم‌تري دارند. يافته‌هاي اين مطالعه مقايسه ديدگاه‌ها و نظرات افراد و متخصصان را امكان‌پذير ساخته و تفاوت بين معيارهاي درك كساني را كه محيط را ايجاد مي‌كنند و افرادي كه با محيط روبرو مي‌شوند و در آن زندگي مي‌كنند، مشخص كرده است.