تبيين مفهوم «قدرت شهر» و اثرات آن در فرآيند توسعه شهرتهران

قدرت شهر به معناي مجموعه‌اي از قانونمندي‌هاي حاكم در ابعاد مختلف سياسي، اقتصادي، اجتماعي فرهنگي، كالبدي و دانشي است كه طي فرآيندي تاريخي و رفت و برگشت‌هاي ميان سطوح روابط قدرت در درون شهر، كليتي يكپارچه در مقياس شهر به خود گرفته است. مقاله حاضر در پي كشف اين مفهوم از ميان مفاهيم مرتبط با آن و تميز دادن مفهوم قدرت شهر با مفاهيم مشابه آن است كه ماحصل آن شكل‌گيري مؤلفه جديد و اثرگذار در فرآيند سياست‌گذري، برنامه‌ريزي و اجراي برنامه‌هاي توسعه شهري است كه ضرورت دارد حضور آن به رسميت شناخته شده و اثر آن در حمايت يا مقاومت در برابر آن‌ها فهم شود. درك ناقص از شهر به‌عنوان موجوديتي واجد قدرت و اثرگذار در فرآيندهاي توسعه شهري مسئله پايه‌اي اين گفتار است كه با موردكاوي تهران گره مي‌خورد. در اين راستا با اتكاء به روش‌شناسي كيفي و شيوه داده‌پردازي اسنادي و مطالعات كتابخانه‌اي، مباحث نظري مرور شده و در ادامه مصاديق عيني شهر تهران مورد بررسي قرار گرفته است. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه ضروري است متوليان امر توسعه شهري، قدرت شهر را به معناي مجموعه قانونمندي‌ها در ابعاد نهاي، ساختاري، مديريتي، رفتاري و كالبدي و هم‌چنين در حوزه دانش شهري حاكم بر فعاليت‌هاي خود به رسميت شناخته و به‌عنوان يك مؤلفه جديد در تصميمات، برنامه‌ها و اجراي آن‌ها در نظر بگيرند. فهم اثرگذاري قدرت شهر در فرآيندهاي توسعه شهري نگاه جديدي را به دست‌اندركاران نظام مديريت شهري در موضوعات متناسب با حوزه وظايف و اختيارات آنان داده كه مي‌توانند با اتكاء به آن تحليلي متفاوت از داده‌ها و نتايج را به كار گيرند.