تحليل تغييرات ژئومرفولوژيك-انساني منابع ماسه و گردوغبار (مطالعه موردي: ارگ دامغان)

طوفان ماسه و گرد و غبار در مواقعي رخ مي دهد كه سطوح خشك با خاك سست در معرض بادهاي شديد، متلاطم و غيرقابل كنترل، قرار گيرند. اين شرايط معمولا با فعاليت انسان و تغيير كاربري اراضي در مناطق نيمه خشك و خشك تشديد ميشود. منطقه دامغان به دليل ساختار ژئواكولوژيك خود يك منطقه خاص را در نواحي خشك حوزه آبخيز بسته حاج عليقلي به وجود آورده است. در حال حاضر تعادل اكوسيستم منطقه تحت تأثير بهره برداري هاي انساني و فعاليت هاي باد مي باشد. هدف اين مطالعه، بررسي اولويت منابع ماسه در فرايند فرسايش بادي است. در اين پژوهش، تركيب و تغييرات اندازه دانه(دانه‌بندي) در واحدهاي طبيعي سرزمين(لندفرم‌ها) و واحدهاي تحت فعاليت انسان(لنداسكيپ) مورد مقايسه قرار گرفت.در هر واحد منبع ماسه، اقدام به برداشت نمونه خاك يا رسوب سطحي گرديد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه واحد زمينهاي كشاورزي حاوي بيش از 60 درصدذرات بزرگتر از 2000 ميكرون هستند، در نتيجه ، اين واحد نسبت به واحدهاي ديگر، در برابر فرسايش بادي مقاوم است.در حالي‌كه، اين مقدار براي حساسترين لندفرم (دشت آبرفتي همراه فرسايش آبي) به حدود 15 درصد مي رسد. در همين حال ، نتايج دانه بندي ذرات زير 2000 ميكرون نيز نشان ميدهد كه واحد زمينهاي كشاورزي حاوي بيشترين ذرات آسيب پذير در برابر فرسايش بادي است. اين به اين معني است كه زمينهاي كشاورزي پتانسيل بالايي براي تامين منابع ماسه در فرايند فرسايش بادي دارند.