تحليل مقايسه اي سازوكار فضاي جغرافيايي شهرهاي جهاني و كلانشهرهاي ملي در فرآيند جهاني شدن، مطالعه موردي: شهرجهاني شانگهاي و كلانشهر ملي تهران

شناخت سازوكار فضاي جغرافيايي شهرها، در مواجهه با ابر فرآيند جهاني شدن،‌‌ از مهمترين رويكردهاي مربوط به تحليل‌هاي فضاي جغرافيايي مي‌باشد. پژوهش حاضر با درك اين نكته و در نظر گرفتن اهميت كلانشهرهاي كشورهاي درحال توسعه، تهران را در كنار شانگهاي كه يكي از الگوهاي موفق جهاني شدن مي‌باشد، با هدف يافتن سازوكار فضاي جغرافيايي اين دو شهر و ارائه مدل بومي جهاني شدن، انتخاب نموده است. روش تحقيق در اين پژوهش، توصيفي، تحليلي و استنباطي مي‌باشد، كه با بهره‌گيري از مباني نظري، اخذ نظرات كارشناسان از طريق روش دلفي و سنجش استنباطي متغيرهاي جهاني شدن، با استفاده از آزمون (Manwitny)، در محيط نرم افزار SPSS به بررسي آن پرداخته شده است. نتايج حاصل كه به صورت دو معادله بيان شده است، بازگو كننده تفاوت مولفه يكپارچگي فرآيندهاي اقتصادي، ارتباطي، اطلاعاتي و پيوستگي مكاني آنها در سامانه جهاني با سامانه غيرجهاني ميباشد. نتيجه بررسي متغيرهاي جهاني شدن در دو شهر تهران و شانگهاي نشان مي‌دهد كه بيشترين ميزان اختلاف به ترتيب مربوط به متغير حجم تجارت بين‌الملل، گردشگري خارجي، ضريب نفوذ اينترنت، تعداد شعبات بانكهاي خارجي، تعداد شعبات شركت‌هاي چند مليتي وسرمايه گذاري مستقيم خارجي مي‌باشد. لذا از نظر توصيفي، تحليلي و استنباط آماري، نتايج گوياي ساز و كار متضاد فضاي جغرافيايي شانگهاي و تهران مي‌باشد.