آينده‌پژوهي تاب‌آوري سكونتگاه‌هاي شهري در برابر مخاطرات محيطي با تأكيد بر پاندمي كرونا (مطالعه موردي: شهر تبريز)

تاب‌آوري رويكردي يكپارچه به‌منظور ارتقاي ظرفيت‌هاي موجود و كاهش آسيب‌پذيري جوامع انساني در مقابله با انواع بحران‌ها و مخاطرات محيطي محسوب مي‌گردد. در اين راستا يكي از مهم‌ترين بحران‌ها و مخاطراتي كه در سال‌هاي اخير اقصي نقاط جهان را تحت‌الشعاع قرار داده است، گسترش ويروس كروناست. با توجه به تأثيرات منفي و آسيب‌هاي شيوع ويروس كرونا در ابعاد مختلف جوامع انساني، هدف از تحقيق حاضر آينده‌پژوهي تاب‌آوري شهر تبريز در برابر پاندمي كروناست. روش تحقيق در مطالعۀ حاضر تركيبي از رويكردهاي كميكيفي با ماهيت آينده‌پژوهي بوده كه در راستاي گردآوري اطلاعات از تكنيك دلفي نخبگان و مديران شهري (30 نفر متخصص حوزۀ مديريت بحران و مخاطرات) و به‌منظور تجزيه‌وتحليل اطلاعات از تكنيك تحليل اثرات متقاطع در نرم‌افزار MICMAC استفاده شده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه بيشترين تأثيرگذاري در بين پيشران‌هاي موردبررسي بر ساير پيشران‌ها در راستاي تاب‌آوري شهري در برابر پاندمي كرونا مربوط به پيشران‌هاي اقتصادي همچون يافتن شغل جديد در صورت از بين رفتن شغل فعلي، ميزان آسيب‌پذير بودن منابع تأمين درآمد و وجود نهادهاي مالي حامي از اقشار آسيب‌پذير و بيشترين اثرپذيري مربوط به پيشران‌هاي اجتماعي همچون مشاركت جمعي در راستاي مقابله با بحران و واكنش و رفتار مناسب در مواقع بحراني است. همچنين نتايج نشان مي‌دهد با توجه به وضعيت موجود و كمبود پيشران‌هاي كليدي و استراتژيك تأثيرگذار در راستاي تاب‌آوري سيستم، ضعف ساختارهاي اقتصادي و اجتماعي، نظام مديريتي شهر و موقعيت متزلزل ايران در عرصۀ بين‌المللي، آيندۀ تاب‌آوري شهر تبريز بر مبناي مخاطرات محيطي (پاندمي كرونا) ناپايدار خواهد بود.