پهنه‌بندي و تحليل ژئومورفولوژيكي سيلاب رودخانه دينور (استان كرمانشاه) با استفاده از مدل هيدروليكي HEC-RAS

سيل متداول‌ترين مخاطره طبيعي است كه تكرار وقوع آن در حال افزايش و خطرات مرتبط با آن در حوضه هاي شهري و روستايي از اهميت جهاني برخوردار است. هدف اين پژوهش پهنه بندي مخاطره سيلاب رودخانه دينور در استان كرمانشاه است؛ بنابراين جهت شبيه‌سازي سيلاب از مدل عددي HEC_RAS استفاده شد و از طريق الحاقي HEC–GEORAS در محيط GIS و پردازش داده هاي ژئومتري به كار گرفته شد. با استفاده از نرم افزار SMADA، دوره بازگشت دبي پيك لحظه‌اي محاسبه شد و پهنه سيلاب با دوره بازگشت هاي مختلف 2 و 3، 5،10، 25،50، 100 و 200 سال منطقه شبيه سازي شده است و با كمك مدل رقومي عمق آب و لايه كاربري اراضي، ميزان خسارت با استفاده از معادله تابع عمق و خسارت در دوره بازگشت هاي 25 سال، 50 و 100 سال محاسبه شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه پهنه گسترش سيلاب در دوره بازگشت 25 سال 40.34 كيلومترمربع و در دوره بازگشت 50 سال 43.51 و در دوره بازگشت 100 سال، 44.28 كيلومترمربع را تحت مخاطره قرار داده است. از نظر خسارت، سيل با دوره بازگشت 25 سال يك سيل مبنا در نظر گرفته شده است كه خسارت قابل‌توجهي را نشان مي دهد كه تمام مزارع زراعي را تحت پوشش قرار مي دهد، ولي سيل در دوره بازگشت هاي كمتر قسمت هايي از مزارع را تحت تأثير قرار مي دهد اما قابل‌كنترل است؛ درحالي‌كه سيل هاي 25 و 50 و 100 ساله بسياري از مراكز روستايي و مزارع را كامل تحت مخاطره قرار داده است با توجه به نتايج ميزان خسارت سيلاب 100 ساله نسبت به 25 ساله، در حدود 70 درصد و نسبت به 50 ساله به‌طور متوسط 85 درصد بيشتر بوده است كه لزوم كنترل سيلاب جهت مديريت پايدار ضرورت دارد.