ساخت اطلاع و ساخت آغازگري در زبان فارسي: مطالعه اي پيكره-محور

در حالت بي نشان، نهادِ جمله آغازگر به شمار مي‌آيد و در حالت نشان‌دار، سازه‌هاي ديگري مانند گروه اسمي غيرِ نهادي، گروه حرف اضافه اي و موارد مشابه ممكن است بر اثر فرايند پيشايندسازي به صورت آغازگر نشان‌دار نمايان شوند. بر اين مبنا، هدف پژوهش حاضر بررسي وضعيت اطلاعي و مقوله نحوي سازه هاي آغازگر (نشان‌دار و بي نشان) در زبان فارسي است. پژوهش حاضر را مي توان پيكره ايتوصيفي به شمار آورد كه داده هاي آن از دو پيكره زباني فيلم سينمائي و گزارش فوتبال استخراج مي شوند. پرينس (Prince, 1992)، وارد و بيرنر (Ward Birner, 2004) و هاليدي و ماتيسن (Halliday Matthiessen, 2004) به عنوان چارچوب نظري مورد استناد قرار گرفته‌اند. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پي اس اس (نسخه 23) تجزيه و تحليل شده‌اند. مقايسه انطباق آغازگر با نهاد در هردو پيكره نمايانگر آن بود كه ميزان انطباق اين دو در پيكره فيلم نسبت به پيكره فوتبال بيشتر است. همچنين، يافته‌ها نشان داد كه از جنبه اطلاعي و در پيكره گزارش ورزشي، آغازگرهاي بي نشان (نهاد) اغلب از جنبه كلامي استنباطي و از ديدگاه شنونده نو هستند، در حالي‌كه در پيكره فيلم، آغازگرها اغلب از جنبه كلامي و شنونده هر دو كهنه هستند. در پيوند با سازه هاي پيشايندشده (آغازگر نشان‌دار) يافته‌ها نشان داد كه اين سازه‌ها از جنبه كلامي، بيشتر استنباطي (كهنه) و از ديدگاه شنونده نو هستند، در حالي كه در پيكره فيلم اين سازه‌ها اغلب از جنبه كلامي (و حتي شنونده) نو هستند. همچنين، در هردو پيكره گروه اسمي و گروه حرف اضافه اي پرتكرارترين سازه هايي هستند كه جمله‌ها با آن‌ها آغاز مي شوند.