تنوع ژنتيكي زيرواحدهاي گلوتنين با وزن مولكولي بالا (HMWGS) در توده هاي .Aegilops triuncialis L مناطق شمالي ايران

تنوع ژنتيكي پايه و اساس اصلاح گياهان محسوب مي شود كه گزينش و بهبود گياهان با صفات و خصوصيات مطلوب را ممكن مي‌سازد. جنس آژيلوپس (Aegilops spp) يكي از خويشاوندان وحشي گندم نان است و پراكنش وسيعي در خاورميانه و غرب آسيا دارد كه ايران بخش وسيعي از اين منطقه را در بر مي‌گيرد. در اين تحقيق 75 توده از جمعيت‌هاي گونه آژيلوپس ترنسياليس (Aegilops triuncialis) كه در بانك ژن گياهي ملي ايران نگهداري مي‌شوند، از نظر تنوع زير واحدهاي گلوتنين با وزن مولكولي بالا (HMWGS) با استفاده از روش SDSPAGE مورد ارزيابي قرار گرفتند كه در مجموع 10 باند پروتئيني در قالب 20 الگوي مختلف در ميان نمونه‌ها مشاهده شد. بيشترين فراواني باندي مربوط به باندهاي h و i با فراواني 0.93 و كمترين فراواني مربوط به باند k با فراواني 0.026 بود كه تنها در استان‌هاي قزوين و گلستان مشاهده گرديد. بالاترين مقدار تنوع ژنتيكي تصحيح‌شده مربوط به استان مركزي و برابر 0.4 و كمترين تنوع ژنتيكي تصحيح‌شده مربوط به استان كردستان برابر 0.13 بود. ماتريس فاصله ژنتيكي استان‌ها بر اساس شاخص ني نشان داد كه بيشترين فاصله ژنتيكي را نمونه‌هاي دو استان گلستان و خراسان شمالي از استان آذربايجان غربي داشتند و كمترين فاصله ژنتيكي بين استان خراسان رضوي و سمنان و همچنين بين استان خراسان شمالي و مازندران مشاهده شد. تجزيه خوشه‌اي زير واحدهاي HMWGS با استفاده از روش UPGMA، استان‌هاي موردبررسي را به سه گروه تقسيم كرد و مشخص گرديد كه رابطه منطقي مشخصي بين تنوع ژنتيكي و تنوع جغرافيايي وجود دارد.