كليدواژه :
صنعت پالايش و پتروشيمي , شركت‌هاي نوآور , حفاظت از فناوري‌هاي فرايندي , پتنت , كاتاليست‌هاي اختصاصي
چكيده فارسي :
شركت هاي نوآور فعال در صنعت پالايش و پتروشيمي، به رغم اينكه فناوري هاي فرايندي نوآورانۀ خود را از راه پتنت حفاظت مي كنند، اما پتنت از آن ها به شكل كامل حفاظت نمي كند و آن ها به منظور تحكيم و تقويت حفاظت و تصاحب منافع اقتصادي فناوري هاي فرايندي خود در دورۀ طولاني تر، همزمان از ساير روش هاي حفاظت نيز بهره مي گيرند. علت اين امر، اثربخشي پايين پتنت در حفاظت از فناوري هاي فرايندي صنعت پالايش و پتروشيمي است. صنعت پالايش و پتروشيمي از انواع فناوري هاي ساده تا پيچيده استفاده مي كند. بسياري از اين فناوري ها به فرايندهايي مربوط است كه بهره برداري تجاري از آن ها به علت غالب بودن الگوي واگذاري ليسانس در تجاري سازي، نيازمند افشاي عمومي جزئيات فناوري است؛ بنابراين مهندسي معكوس آن ها به دست شركت هاي ليسانس گيرنده چندان دشوار نيست. در چنين مواردي، اسرار تجاري براي محافظت از دانش فناورانه ابزار مناسبي نيست. هزينه هاي بسيار بالاي توسعه و اثبات و تجاري سازي فناوري در كنار منافع بالاي بهره برداري از فناوري و همچنين ويژگي تقليدپذيري بسيار بالاي فناوري هاي فرايندي در اين صنعت، موجب شده با وجود اينكه سيستم پتنت به منزلۀ ابزاري حفاظتي استفاده مي شود، اما به علت اينكه اثربخشي لازم را ندارد، ارائه كنندگانِ فناوري هاي فرايندي در اين حوزه از ساير روش هاي حفاظت (ازجمله فناوري هاي مكمل) نيز به شكل همزمان بهره گيرند. يكي از اين اقدامات، قراردادن فناوري خود در يكي از شركت هاي خدمات مهندسي مشاور و واگذاري ليسانس، به همراه ارائۀ خدمات مهندسي، تداركات و ساخت (EPC)، و غيره به مشتريان در قالب بسته اي يكپارچه است. اقدام ديگر، استفاده از فناوري هاي مكمل در قالب كاتاليست هاي اختصاصي براي فرايندهاي نوآورانۀ خود است. در اين مقاله، تأثير پتنت در حفاظت از فناوري هاي فرايندي در صنعت پالايش و پتروشيمي و ميزان اثربخشي آن و همچنين علل حفاظت كنشگران نوآور صنعت پالايش و پتروشيمي از فناوري هاي فرايندي خود با استفاده از كاتاليست هاي اختصاصي به منزلۀ فناوري مكمل بررسي و تشريح شده است.
چكيده لاتين :
Innovative firms operating in the refining and petrochemical industry protect their innovative process technologies through patent; however, patents do not protect them completely. Because of the low effectiveness of patent for the protection of process technologies in the refining and petrochemical industries, these companies in order to consolidate and strengthen the protection and seizure economic benefits of their process technologies over a more extended period, using other protection methods simultaneously. The refining and petrochemical industry uses various technologies in a wide range of complexity, many of which are related to processes whose commercial exploitation requires public disclosure of the details of the technology due to the predominance of the licensing model in commercialization. Therefore, reverse engineering, which is used by licensee companies, is not complicated. As a result, in such cases, trade secrets cannot be a useful tool for protecting technological knowledge. The high cost of technology development, proof, and commercialization, along with the substantial benefits of technology utilization and the highly imitable nature of process technologies in the industry, cause the patent system to be used as a protection tool. However, because of its low effectiveness, process technology providers in this field use other protection methods simultaneously, including complementary technologies. One of these measures is to put its technology in a consulting engineering services company and is to provide a license associate with engineering, procurement, construction (EPC) and so on for customers as an integrated package. Another measure is to use complementary technologies in the form of specialized catalysts for their innovative processes. Accordingly, this paper examines the role of patent in the protection of process technologies in the refining and petrochemical industry and its effectiveness. Also, this research investigates the reasons for the action of innovative actors in the refining and petrochemical industry to protect their process technologies through specialized catalysts as a complementary technology.
