اثر تلقيح بذر با باكتري حل‌كننده فسفات بر عملكرد و رشد باقلا (Vicia faba L.) در مقادير مختلف كود فسفر

Effect of Seed Inoculation with Phosphate Solubilizing Bacteria Yield and Growth faba bean (Vicia faba L.) at the Different Values of Phosphorus Fertilizers

اين پژوهش در سال زراعي 96-1395، به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در رشت انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل سودوموناسفلورسنت در دو سطح (تلقيح و عدم تلقيح) و كود فسفاته از منبع سوپر فسفات تريپل در شش سطح (بدون مصرف كود، 30، 60، 90، 120 و 150 كيلوگرم در هكتار) بودند. اثر سودوموناس بر طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملكرد دانه خشك، شاخص برداشت و محتوي فسفر دانه و اثر كود فسفاته بر تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملكرد دانه خشك، محتوي فسفر دانه و شاخص برداشت معني‌دار بود (p ≤ 0.01). برهمكنش دو فاكتور بر تمام صفات به‌جز شاخص برداشت معني‌دار بود(p ≤ 0.01).بيشترين مقدار محتوي فسفر دانه (355 ميلي‌گرمبر كيلوگرم) در تركيب تيماري تلقيح با سودوموناس و استفاده از 150 كيلوگرم كود فسفاته در هكتار حاصل شد. عملكرد دانه در تركيب كودي تلقيح با سودوموناس و استفاده از 90 كيلوگرم كود فسفاته در هكتار برابر با 3/3893 كيلوگرم در هكتار بود كه اختلاف معني‌داري با 120 و 150 كيلوگرم كود فسفاته در هكتار و در شرايط تلقيح با سودوموناسنداشت. اين تركيب كودي سبب افزايش 38 درصدي عملكرد دانه در مقايسه با عدم تلقيح و مصرف 90 كيلوگرم نيتروژن در هكتار شد. درمجموع، مصرف 90 كيلوگرم كود فسفاتهدرهكتارو تلقيح با سودوموناس مي‌تواند منجر به حصول به پتانسيل عملكرد دانه، كاهش اثرات مخرب زيست‌محيطي و صرفه‌جويي در مصرف كود فسفاته گردد.

This research carried out in a field factorial experiment based on randomized complete block design with three replications in Rasht at 2016-17 growing season. Experimental factors were including two levels of Pseudomonas fluorescent (seed inoculationand uninoculation) and six levels of phosphate fertilizer from super phosphate triple source (0, 30, 60, 90, 120 and 150 kg/ha). Pseudomonas effect was significant on pod length, number of seed per pod, number of pod per plant, hundred seed weight, dry seed yield, harvest index and phosphorous seed content (P≤ 0.01). Effect of phosphate fertilizer was significant on number of pod per plant, hundred seed weight, dry seed yield, harvest index and phosphorous seed content (P≤ 0.01). Interaction effects of two factors were significant on all of the studied traits except of harvest index (P≤ 0.01). The highest value of phosphorous seed content (355 ppm) was observed in combination treatment of 150 kg P/ha and Pseudomonas inoculation. Seed yield was 3893.3 kg/hain combination of seed inoculation with Pseudomonas and phosphate fertilizer (90 kg/ha), which there was no significant differences with 120 and 150 kg P/ha. This fertilizer combination increased 38 percent seed yield in comparison to 90 kg/ha phosphate fertilizer and uninoculation of Pseudomonas bacteria. Overall, the inoculation with Pseudomonas bacteria and phosphate fertilizer (90 kg/ha) could achieve seed yield potential, reduce the adverse environmental impacts and save the P-fertilizer utilization.