تحليل ريخت شناسي مدرسه دارالفنون با استفاده از تكنيك چيدمان فضا

بيان مساله: مدارس از جمله فضاهاي مهم براي آموزش و تربيت كودكان محسوب مي‌شوند و توجه به ويژگي‌هاي‌كالبدي و روابط فضايي در آن‌ها از جمله مباحث مهم در كيفيت آموزش و يادگيري كودكان است كه مي‌تواند زمينه‌ساز رشد شخصيتي، آموزشي و تربيتي كودكان در آينده باشد. با توجه به اهميت روابط فضايي در مدارس و تأثير آن بر يادگيري دانش‌آموزان و همچنين با توجه به كم‌رنگ‌شدن مؤلفه‌هاي شكل‌دهنده پيكره‌بندي فضايي معماري گذشته در بناهاي عصر جديد در اين پژوهش از روش تكنيك چيدمان فضا جهت تحليل روابط فضايي و چگونگي پيكره‌بندي فضايي در مدرسه دارالفنون به‌ عنوان اولين مدرسه موفق به سبك نوين استفاده شده است. سؤال تحقيق: سؤال اصلي پژوهش حاضر اين است كه چه رابطه‌اي ميان چگونگي سازمان‌دهي فضايي و شاخص هم‌پيوندي، عمق، اتصال (نفوذپذيري)، قابليت اتصال بصري (شفافيت)، وضوح در الگوي شكلي پلان مدرسه دارالفنون وجود دارد؟ اهداف تحقيق: هدف از پژوهش حاضر تجزيه و تحليل ويژگي پيكره‌بندي فضايي و شناسايي روابط فضايي و اجتماعي در فضاهاي آموزشي گذشته جهت دستيابي به چيدمان مطلوب فضايي در آن‌ها و الگوبرداري براي ساخت مدارس جديد بوده است. روش تحقيق: روش تحقيق مورد استفاده در پژوهش از نوع توصيفي تحليلي در نمونه موردي و در نهايت استدلال منطقي براي اثبات فرضيه‌ها مي‌باشد ابزار مورد در استفاده پژوهش، شامل مطالعات كتابخانه‌اي، مشاهده و برداشت ميداني، و در نهايت شبيه‌سازي با استفاده از نرم‌افزار است. مهم‌ترين يافته‌ها و نتيجه‌گيري تحقيق: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه ميان نوع سازمان‌دهي فضايي و ميزان هم‌پيوندي، عمق، اتصال (نفوذپذيري)، قابليت اتصال بصري (شفافيت) و وضوح در مدرسه دارالفنون رابطه معنادار وجود دارد؛ و با توجه به اينكه الگوي سازمان‌دهي و آرايش فضايي در مدرسه دارالفنون تركيب سازمان‌دهي مركزي و خطي مي‌باشد فضاي حياط مركزي داراي بيشترين ميزان هم‌پيوندي، اتصال (نفوذپذيري) و قابليت اتصال بصري (شفافيت) با مقدار عددي 28/82، 7461، 3967 و كمترين ميزان عمق با مقدار عددي 1/37 در مدرسه مي‌باشد. همچنين چيدمان مركزي در پلان مدرسه باعث ايجاد وضوح بالا با مقدار عددي 0/91 در مدرسه شده است.