بررسي و تحليل عدالت در سلامت شهري محدودۀ. مورد مطالعه: شهر بجنورد

سلامت شهري تنها به معناي نبود بيماري در شهر نيست، بلكه به معناي تندرستي كامل جسمي، رواني و اجتماعي همۀ ساكنان شهر و همچنين محيط فيزيكي و فضاي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي سالم در شهر است. هدف اصلي برنامه‌ريزي سلامت شهري دستيابي عادلانه همۀ ساكنان به سلامت كامل جسمي، رواني و اجتماعي و همچنين دستيابي عادلانه به عوامل تعيين‌كنندۀ‌ سلامت شهري مي‌باشد. امروزه موضوع عدالت در سلامت شهري، به يكي از مهم‎ترين و با اولويت‌ترين موضوع‌‌هاي جهان و كشورها تبديل شده است. عدالت در سلامت شهري به معناي نبود تفاوت‌‌هاي سيستماتيك در يك يا چند جنبه از وضعيت سلامت شهروندان يا گروههاي جمعيتي از نظر اجتماعي، اقتصادي و محيط فيزيكي است. با توجه به اهميت موضوع عدالت در سلامت شهري، در اين پژوهش به بررسي عدالت در سلامت در شهر بجنورد پرداخته مي‌شود. روش تحقيق در اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي، از نظر روش انجام تحقيق، توصيفيتحليلي، از نظر گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي و پيمايشي و از نظر تجزيه‌و‌تحليل اطلاعات، كمّي مي‌باشد. نتايج شاخص‌هاي عدالت در سلامت شهري در شهر بجنورد نشان داد كه ساكنان شهر بجنورد به هيچ يك از عوامل تعيين‌كننده سلامت شهري (عوامل اقتصادي، اجتماعي، فيزيكي-كالبدي و خدمات بهداشتي-درماني) دسترسي عادلانه ندارند. طبق نتايج، با فاصله گرفتن از مركز شهر، ميزان دستيابي به تعيين‌كننده‌هاي سلامت شهري دشوارتر مي‌شود؛ بنابراين، حاشيه‌نشينان شهر بجنورد كمترين ميزان دسترسي به عوامل تعيين‌كننده سلامت را دارند. از نظر سرانه خدمات بهداشتيدرماني محله 12 و 2-9 با چيرگي 9 و محله 4-7 با چيرگي 3-8، از نظر شاخص‌هاي اجتماعي محله 12 با ميانگين 44 و محله 3-8 با ميانگين 61، از نظر قابليت پياده‌روي محله 12 با ميانگين 35 و محله 3-8 با ميانگين 42، به ترتيب داراي كمترين و بيشترين سطح دسترسي به عوامل تعيين‌كننده سلامت مي‌باشند. به‌طوركلي مي‌توان گفت، سلامت شهري يك مفهوم پيچيده است كه عوامل گوناگون مانند عوامل اجتماعيفرهنگي، اقتصادي، محيط فيزيكي، نظام سلامت شهري و ساختار سياسي بر آن تأثير مي‌گذارند؛ بنابراين تأمين سلامت شهروندان موضوعي نيست كه بتوان آن را از طريق برنامه‌ريزي و اقدامات بخشي به دست آورد. تأمين سلامت شهروندان، نيازمند برنامه‌ريزي بلندمدت، بين‌بخشي و يكپارچه است كه همۀ افراد و سازمان‌ها بايد براي دستيابي به آن تلاش كنند.