استعاره مفهومي «عقل» در روايات

استعارۀ مفهومي، از موضوعات كليدي علم زبان‌شناسي شناختي است كه اساس آن، فهم يك حوزۀ مفهومي بر حسب حوزۀ مفهومي ديگر است. معناشناسي شناختي از جمله دانش‌هايي است كه راه را براي كشف و تحليل روابط درون‌متني روايات هموار مي‌كند. معصومان(ع) براي بيان مفهوم »عقل «، مخاطبان خود را از رهگذر امور مادي و محسوسات به تأمل در امور نامحسوس فرا مي‌خوانند. اين فرايند موجب القاي تعاليم ديني از طريق ارائۀ شباهت هستي شناختي و معرفت شناختي ميان دو حوزۀ مبدأ و مقصد مي‌شود. هدف پژوهش حاضر، تحليل استعاره‌هاي مفهومي »عقل « در روايات است. پژوهش با روش توصيفي تحليلي انجام شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه مهمترين حوزه‌هاي مفهومي »عقل « در روايات شامل نور و روشنايي، سرمايه و ثروت، بي‌نيازي، بخشش، نعمت، زيبايي و آراستگي، هدايت‌گري، قدرت و فرماندهي، آباداني، درمانگري، دوستي و گشايش است كه با تركيب طرح‌واره‌هاي تصويري حاصل از دو حوزۀ مبدأ و مقصد، نظام شناختي هدفمند و روشنگرانه را در بافتي استعاري و قابل درك ارائه داده و سبب باورپذيري و تمركز و انتقال هرچه بهتر آموزه‌ها شده است.