تأثير پذيري و تفسير مولانا از قرآن در شيوۀ كاربرد آرايۀ مجاز در مثنوي

با نگاهي به تجلّي آيات قرآن كريم در آثار پارسي‌گويان، مي‌توان مولانا را سرآمد شاعران و نويسندگان در بهره‌گيري از آيات قرآن كريم دانست كه در مثنوي معنوي به شيوه‌هاي گوناگون به بهره‌گيري گسـترده از آيـات قـرآن كريم پرداخته و از اين‌رو حائز بيش ترين اثرپذيري از قرآن كريم است. مجاز و شكل‌هاي گوناگون آن يكي از مهم‌ترين و مؤثرترين ساختارها و صنايع ادبي در بلاغت به شمار مي‌رود و در قران كريم به شكل هاي  مختلف از آن استفاده شده است كه به درك مفاهيم براي مخاطبين بسيار مؤثر است. با توجه به بسامد فراوان صنعت مجاز در قرآن كريم و سبك هاي متنوع كاربرد آن و معاني ژرف نهفته در آن كه يكي از مستلزمات درك و فهم عميق كلام وحي است، ضرورت انجام اين پژوهش احساس مي شود. مقاله پيش رو به دنبال آن است كه با روش توصيفي ـ تحليلي، ابياتي از مثنوي را كه صور بياني مجاز آن‌ها تحت تأثير آيات قرآن كريم، شكل گرفته است، استخراج نموده، شيوه‌هاي اثرپذيري و تفسير مولانا از قران در شيوه‌هاي كاربرد آرايۀ مجاز در مثنوي و جنبه‌هاي گوناگون  معنايي و اسرار و رموز بلاغي آن را مورد واكاوي قرار دهد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه بلاغت قرآن، علاوه بـر تـأثيري كـه بـر انديشه و زبان مولانا در مثنوي داشته، در تحوّل و تطوّر انواع مجاز در مثنوي نيز نقش چشمگيري داشته است.