شناسايي انگاره‌هاي ذهني بهره برداران استان خراسان جنوبي در زمينه مديريت پايدار منابع چاه آب كشاورزي

افزايش كمبود آب كشاورزي نه‌تنها گسترش سطح آبياري را محدود مي‌كند بلكه مستقيماً توليدات كشاورزي را كاهش مي‌دهد و امنيت غذايي و درآمد روستاييان را تهديد مي‌كند. تحقيق حاضر با هدف شناسايي و تحليل انگاره‌هاي ذهني بهره‌برداران خراسان جنوبي در زمينه مديريت آب كشاورزي با استفاده از روش‌شناسي كيو انجام شده است. اين پژوهش، ازنظر هدف كاربردي بوده و از نوع تحقيقات اكتشافي است و ازلحاظ روش گردآوري داده‌ها، كمي ‌ كيفي است. در پژوهش حاضر تعداد 21 بهره‌بردار با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند و تكنيك گلوله برفي انتخاب شدند. بر اساس يافته‌هاي به‌دست‌آمده ذهنيت بهره‌برداران چاه آب در چهار گروه ذهنيت برابر‌نگر، تقدير‌نگر، دانش‌نگر و مصرف‌نگر دسته‌بندي شدند كه به ترتيب 22.7 درصد، 165.10 درصد، 14.35 درصد، و 13 درصد از واريانس كل را تبيين كردند. نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه توجه به مباحث مديريت تعارض و فنون مذاكره و رسيدن به توافق جمعي در استفاده پايدار از آب كشاورزي مهم‌ترين عامل در راستاي نيل به يك ذهنيت مشترك نسبت به مديريت پايدار آب كشاورزي در بين بهره‌برداران چاه آب است. لذا پيشنهاد مي‌شود دست‌اندركاران مربوطه با در نظر داشتن اين مهم زمينه برنامه‌ريزي و اجرايي شدن آن را فراهم آورند.