بازتعريف هويت زنان همسر از دست داده: مطالعه‌اي در محله‌هاي افسريه و عباس‌آباد تهران

پرسش آغازين اين پژوهش عبارت است از «زنان متأهلي كه همسر خود را از دست مي‏دهند، چگونه هويت خود را بازتعريف مي‏كنند؟» اين پژوهش بر پايه رهيافت نظريه داده‌بنياد انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات مصاحبه نيمه‌ساخت‏يافته سير زندگي و مشاهده است. نظريات گيدنز، كاستلز، جنكينز و گيليگان در بازتعريف هويت بررسي شد. حجم نمونه 21 نفر از زنان «همسر از دست داده» است كه با نمونه‏گيري هدفمند و نظري در دو محله افسريه (منطقه 15تهران) و عباس‌آباد (منطقه 6 تهران) انجام شد. يافته‏هاي پژوهش نشان مي‏دهد كه زنان پس از قرارگرفتن در موقعيت زن همسر از دست داده و سپري‌كردن دوران سوگواري، در موقعيت زن «همسر از دست داده» قرار مي‏گيرند. با توجه به داده‏ها، سه مقوله هويتي اصلي در‌باره اين زنان شناسايي شد كه عبارت‌اند از: 1. زنان همسر از دست داده شاد، 2. زنان همسر از دست داده غمگين و 3. زنان همسر از دست داده سرگردان. زنان شاد به زير‌مقوله‏هاي 1. زنان همسر از دست داده شاد حمايت‏طلب، 2. زنان همسر از دست داده شاد مستقل و 3. زنان همسر از دست داده شاد مقاوم دسته‏بندي مي‌شوند. بازتعريف هويت زنان همسر از دست داده در پنج الگوي پارادايمي 1. زن فناشده، 2. زن حمايت‏طلب، 3. زن تنها، 4. زن مقاوم و 5. زن مستقل قرار مي‏گيرند. تعمق در روند شكل‏بندي هويت جنسيتي زنان همسر از دست داده، نشان مي‏دهد كه بازتعريف هويت آنان تحت‌تأثير منابع اقتصادي فرهنگي و اجتماعي، روابط خانوادگي، سن و وجه مادري «زنان همسر از دست داده» است. هيچ‌يك از پنج الگوي پارادايمي در دو محله مسلط نبود.