پيوند عقل و عشق در داستان زال رودابه با تكيه بر تئوري انتخاب و نگاره ماندالا

پژوهش حاضر با روي‌كردي روان‌شناسانه به روش تحليلي توصيفي با تأكيد بر مفهوم عشق از ديدگاه ويليام گلاسر يكي از مؤلّفه‌هاي پيوند‌دهندۀ عقل و عشق را در داستان زال رودابه مي‌كاود. گلاسر عشق را برابر با تعهد مي‌داند. تعهد مانند بسياري از عمل كرد‌هاي ديگر آدمي، يك رفتار است؛ رفتاري كه با چيرگي و پشتوانۀ عقل انجام مي‌گيرد. در اين راستا ضمن تبيين برجسته‌ترين نياز اساسي زال كه نياز عشق و تعلق است به آشكار كردن ميزان رفتار متعهدانه و دور از هفت عادت مخرب هريك از شخصيت‌هاي پيش برندۀ داستان نيز مي‌پردازد. از اين منظر نقش آن‌ها را در به كمال رسيدن عشق معلوم مي‌دارد. زال رودابه، نديمان، سيندخت، سام، منوچهر و مهراب به ترتيب با رفتار متعهدانۀ خود به پشتوانۀ گفت وگوها و مذاكره‌هاي خردمندانه (مؤلّفۀ فكر) و كنترل عادت‌هاي مخربشان، تصاوير دنياي مطلوب خود را به‌تدريج تغيير داده و با پذيرفتن اتحادِ تضادها و تقابل‌ها، دواير تودرتوي ماندالا را كه با دايرۀ مهين عشق زال رودابه آغاز شده، در مسير به كمال رساندن عشق و مركزيت و يگانگي در مي‌نوردند. از آن‌جا كه در زبان نمي‌توان دو واژه را صد در صد برابر هم دانست، تعهد عنصري است كه از يك‌سو بازوي خود را به دست عقل و از سويي به دست عشق داده است. بنابراين با تكيه بر اين داستان مي‌توان تعهد را به‌عنوان يكي از مؤلّفه‌هاي پيونددهندۀ عقل و عشق دانست.