اثرات پذيرش فناوري خاكورزي حفاظتي بر عملكرد گندم، مصرف آب و فقر خانوار

اثر متقابل رشد جمعيت، بهبود فناوري و تغيير اقليم به‌شدت بر پايداري كشاورزي و محيط زيست تأثير گذاشته‌ است. در ايران، عمليات خاكورزي متداول منجر به فرسايش خاك و از دست دادن مواد آلي خاك شده است. كشاورزي حفاظتي (CA) مي‌تواند به‌عنوان ابزاري براي افزايش بهره‌وري مواد غذايي، كاهش فقر و تقليل دهنده پيامدهاي تغيير اقليم در خانوارهاي روستايي، محسوب شود. از اين‌رو هدف از انجام اين مطالعه بررسي تعيين‌كننده‌ها و تأثير فناوري كشاورزي حفاظتي برعملكرد گندم، فقر خانوار و مصرف آب است. براي اين منظور، مدل رگرسيون سوئيچينگ درونزا (ESR) براي برآورد اثرات فناوري خاكورزي حفاظتي بر متغيرهاي پيوسته مانند عملكرد گندم، فقر و ميزان آب مصرفي، بكار گرفته شد. اطلاعات مورد نياز از 260 كشاورز در منطقه زرقان از طريق تكميل پرسشنامه در سطح مزرعه جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد كه در معادله انتخاب از روش (ESR)، ده ضريب (از مجموع دوازده ضريب) در سطح 5 درصد يا بالاتر معني‌دار هستند. آگاهي از كيفيت خاك، دسترسي به اعتبارات، دسترسي به اطلاعات، تحصيلات، اندازه مزرعه، مالكيت ماشين‌آلات، شركت در فعاليت‌هاي ترويجي و درك كشاورز اثرات مثبت و معني‌داري بر احتمال پذيرش فناوري حفاظتي دارند. در مقابل، متغيرهاي فاصله تا مركز خريد و تعداد قطعات زمين، اثرات منفي و معني‌داري بر پذيرش دارند. همچنين، نتايج تحليل جايگزين واقعيت نشان داد كه در صورت بكارگيري فناوري خاكورزي حفاظتي از سوي كشاورزان، عملكرد گندم به‌ميزان 1/05 تن افزايش و شكاف فقر و مصرف آب به‌ترتيب به ميزان 20 % و 910 متر مكعب در هكتار كاهش خواهد يافت.