شبيه‌سازي و بهينه‌سازي تلفيق آب‌هاي سطحي و زيرزميني با روش پويايي سيستم (مطالعه موردي: شبكه آبياري دشت عباس)

توسعه شبكه‌ آبياري دشت عباس و انتقال آب سد كرخه بدون توجه به منابع آب زيرزميني دشت، باعث ماندابي شدن اراضي كشاورزي دشت در سال‌هاي اخير شده است. هدف از اين مطالعه بهينه‌سازي تلفيق منابع آب سطحي و زيرزميني دشت عباس براي حداقل كردن مشكلات ماندابي شدن اراضي و دستيابي به حداكثر درآمد خالص دشت بود. براي اين منظور ابتدا رفتار آبخوان دشت با استفاده از روش پويايي سيستم‌ها شبيه‌سازي شد. سپس با استفاده از روش بهينه‌سازي چندمعياره مدل Vensim تلفيق آب‌هاي سطحي و زيرزميني با تابع هدف حداكثرسازي درآمد خالص دشت بهينه‌سازي شد. زمان شروع مدل‌سازي سال 1380 و پايان آن سال 1410 و به‌مدت 30 سال است. مدل با استفاده از داده‌هاي زماني سال 1380 تا 1388 واسنجي و با استفاده از داده‌هاي زماني سال 1388 تا 1395 صحت‌سنجي شد. نتايج ارزيابي‌ها نشان داد كه مدل قادر است متغير‌هاي كليدي تراز آب زيرزميني (ME برابر 60 سانتي‌متر، R2 برابر 97 درصد وRMSE برابر 47 سانتي‌متر) و شوري آب زيرزميني (ME برابر0/123 ميكروموس بر سانتي‌متر، R2 برابر 74 درصد و RMSE برابر 100 ميكروموس بر سانتي‌متر) را با دقت مناسب شبيه‌سازي كند. همچنين نتايج مدل بهينه‌سازي نشان داد كه بهينه‌ترين نسبت مصرف آب سطحي و زيرزميني براي تأمين نياز كشاورزي دشت عباس به‌ترتيب 65 و 35 درصد است. به‌طور كلي مي‌توان نتيجه گرفت كه با بهينه‌سازي تلفيق آب سطحي و زيرسطحي با صرفه‌جويي سالانه حدود 10 ميليون متر مكعب آب مي‌توان 800 هكتار اراضي جديد را آبياري كرد.