شواهد الكتروانسفالوگرافيك بازنمايي عصب شناختي مشخصه هاي آوايي ,و واجي واكه هاي زبان فارسي در قشر شنوايي مغز

پژوهش حاضر به بررسي رابطه بين مشخصه هاي آوايي و واجي واكه هاي ساده زبان فارسي و واقعه هاي عصب شناختي متناظر با آن در دستگاه شناختي بشر مي پردازد. بدين منظور با طراحي آزمايشي تجربي، از 20 نفر از گويشوران زبان فارسي خواسته شد تا به توالي هايي از واكه هاي ساده زبان فارسي با ترتيب تصادفي گوش كنند و همزمان پاسخ دستگاه عصبي آنان به شنيدن اين واكه ها با استفاده از روش الكتروانسفالوگرافي ثبت شد. سپس با استخراج پتانسيل هاي وابسته به رخداد متناظر با پردازش هر واكه در قشر شنوايي اوليه مغز آنان، ويژگي ها و مشخصات اين واكنش ها و نسبت آنان از يك سو با برجستگي هاي پنجره طيفي سيگنال صوتي (F1, F2 و F2-F1) و از سوي ديگر با مشخصه هاي مميز واجي محل توليد و ارتفاع زبان بررسي شد. در اين بررسي ها مشخص شد قرار گرفتن در معرض هر يك از محرك هاي مورد استفاده در اين آزمايش دستكم در دو مرحله پاسخ عصبي برجسته اي توليد مي كند كه هر دو، هم با مشخصات طيفي زماني محرك و هم با مشخصه هاي انتزاعي مقوله اي واكه ها همبستگي آماري دارند. نتايج اين پژوهش تاييدي بر اين فرضيه است كه فرآيند تفكيك ادراكي واكه ها از يكديگر حاصل روندي تدريجي از نشان گذاري بر اساس برجستگي هاي صوت شناختي تا مقوله بندي مشخصات واجي است كه در مرحله اول در دو نيمكره مغز به صورت متقارن انجام مي شود و با برجستگي هاي صوت شناختي نسبت به مشخصه هاي واجي همبستگي بالاتري دارد، اما در مرحله دوم بار اصلي پردازش به نيمكره چپ منتقل شده و ويژگي هاي پاسخ عصبي به هر واكه در اين مرحله مطابقت بالاتري با مشخصه هاي واجي نشان مي دهند. بدين ترتيب برجسته ترين ماحصل اين پژوهش دست يابي به نقشه «زمان نواختي» پردازش عصبي واكه هاي زبان فارسي و حوزه ادراكي مشخصه محل توليد واكه در دستگاه شنوايي گويشوران اين زبان است. هرچند توان تفكيك اندازه گيري انجام شده در اين آزمايش براي بيرون آوردن همبسته عصبي پردازش مشخصه ارتفاع زبان از زير سايه اثر بزرگ تر مشخصه محل توليد كافي به نظر نمي رسد.