قلمرو حجيت عقل‌منبع در تفسير قرآن با تأكيد بر تفسير الميزان

در بين مدافعان تفسير اجتهادي در مورد حيطه و دايره حجيت عقل در تفسير قرآن، اختلاف نظر وجود دارد. در اين تحقيق برآنيم تا قلمرو حجيت عقل‌منبع را در تفسير الميزان به‌عنوان يكي از مهم‌ترين تفاسير اجتهادي فريقين بررسي نماييم. براي تحقق اين منظور، ابتدا مراد از عقل و گونه‌هاي آن (عقل‌منبع و عقل‌مصباح) روشن گرديد، و بر اساس آن تفسير اجتهادي قرآن به سه گونه نقل‌گرا، عقل‌گرا و كشف‌گرا تقسيم‌بندي شد، و با عنايت به اين كه عقل‌مصباح و كشف و شهود، تخصصاً از عنوان مقاله خارج بود، لذا بحث را در مورد قلمرو عقل‌منبع ادامه داده و به بررسي گونه‌هاي تفسير اجتهادي عقل‌گرا يعني بديهيات عقلي، برهان‌هاي عقلي، مباني كلامي، فلسفي و علمي و مدركات عقل عملي در الميزان پرداختيم. نتيجه آن شد كه همه گونه‌هاي تفسير اجتهادي عقل‌گرا در تفسير الميزان مطرح شده است؛ بنابراين از ديدگاه مؤلف الميزان قلمرو حجيت عقل‌منبع در تفسير قرآن، شامل همه گونه‌هاي يادشده مي‌باشد.