آب‌وهواي گذشته بر اساس بازسازي كمّي تعميم روابط اقليم‌ـ گرده‌ معاصر به روش MAT

با وجود اينكه بازسازي كمّي با استفاده از گرده هاي گياهي از دهه هاي گذشته آغاز شده است، مطالعات انجام‌شده درباره آب‌وهواي گذشته ايران عمدتاً كيفي و مقايسه اي است. بازسازي كمّي در مناطق مختلف نيازمند شناخت رابطه بين تركيب هاي گرده اي و متغيرهاي اقليمي است و سپس تفسير گرده هاي فسيل بر اساس روابط بين آن ها انجام مي شود. بدين منظور در اين پژوهش 119 نمونه برداشت‌شده از لايه 1 سانتي‌متري سطح خاك از غرب ايران و رشته كوه زاگرس تفسير شد. دامنه ارتفاعي اين نقاط 150 تا 4130 متر از سطح دريا و دامنه دماي ميانگين ساليانه آن ها از 25.94 تا 2.1 درجه سانتي‌گراد و دامنه ميانگين بارش ساليانه آن ها از 203 تا 748 ميلي‌متر متغير است. روابط متغيرهاي دماي ميانگين ساليانه و دماي ميانگين فصول زمستان و تابستان و بارش ميانگين ساليانه و فصل هاي زمستان و تابستان و بهار با تركيب هاي گرده اي واكاوي شد. توابع انتقال بر اساس روش مشابهت معاصر (MAT) براي دماي ميانگين ساليانه (R2=0.6 و RMSEP=3.74 C)، بارش ميانگين ساليانه (R^2=0.79 و RMSEP=82.74 mm)، و بارش ميانگين فصل بهار (R^2=0.62 و RMSEP=21.1 mm) به كار برده شد. نتايج نشان داد تركيب هاي گرده اي قابليت برآورد پارامترهاي اقليمي را دارند. با به كارگيري مدل MAT براي ركورد هاي فسيل درياچه زريبار در غرب ايران بازسازي كمّي متغيرهاي آب‌وهوايي اواخر پلوئيستوسن و دوره هولوسن در اين منطقه صورت گرفت. بازسازي كمّي نشان داد دماي ميانگين ساليانه در دوره پلوئيستوسن 4 تا 5 درجه سلسيوس سردتر و بارش ميانگين ساليانه 20 درصد كمتر از دوره معاصر بوده است.