طراحي و اعتباريابي چارچوب برنامه درسي ذهن شاد در دوره ابتدايي- رويكرد تركيبي

هدف پژوهش حاضر، طراحي و اعتباريابي چارچوب برنامه درسي ذهن شاد در دوره ابتدايي بود. اين پژوهش جزء پژوهش‌هاي تركيبي، از نوع اكتشافي متوالي و مدل طبقه‌بندي بود كه در دو مرحله كيفي و كمّي اجرا شد. بخش كيفي با استفاده از روش فراتركيب تبديلي و طي شش مرحله‌ ساندلوسكي و باروسو (2007) انجام شد. منابع گردآوري داده‌ها در بخش كيفي هفت پايگاه‌ داده‌ «اسكوپوس»، «امرالد»، «ساينس دايركت»، «اشپرينگر» و «پروكوئست»، «پايگاه نشريات كشور» و «پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي» بودند. داده‌ها با استفاده از روش كدگذاري تجزيه و تحليل شدند. چارچوب برنامه درسي ذهن شاد در دوره ابتدايي شامل عناصر اهداف (درك شادي به عنوان پادزهر در حل مشكلات اجتماعي، عاطفي و رفتاري)، محتوا (آموزش مهارت‌هاي كارگروهي)، نقش معلم (عامل انگيزاننده)، نقش دانش‌آموز (فعال و تعاملي)، روش‌هاي تدريس (شعر و آواز)، ارزشيابي (تركيبي)، مواد آموزشي (ايفاي نقش)، نوع برنامه درسي (رسمي و قصد شده)، سطح تحصيلي (دوره ابتدايي)، مشاركت‌كنندگان در طراحي و اجراي برنامه درسي (معلم و دانش‌آموز)، مكان (كلاس درس) و زمان آموزش (45 دقيقه) طراحي شد. سپس بخش كمّي به‌منظور اعتباريابي چارچوب مذكور تعريف گرديد. بخش كمّي با استفاده از روش توصيفي پيمايشي و مقياس محقق ساخته انجام شد. جامعه آماري در بخش كمّي تمامي معلمان دوره ابتدايي و آشنا با مباني مشاوره تحصيلي، برنامه‌ريزي درسي و مديريت آموزشي بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند، تعداد 65 نفر از معلمان دوره ابتدايي شهر شيراز به عنوان نمونه انتخاب و مقياس مربوطه بين آنان توزيع گرديد. به منظورتعييناعتبارمقياس،ازروشاعتبارمحتوا و محاسبه شاخص‌هاي نسبت روايي محتوا و روايي محتوا استفاده شد. پايايي ابزار نيز توسط روش همساني دروني محاسبه گرديد. داده‌هاي كمّي با استفاده از روش تحليل عامل تأييدي تجزيه و تحليل شدند كه در نهايت مشخص گرديد چارچوب برنامه درسي ذهن شاد در دوره ابتدايي از اعتبار لازم برخوردار مي‌باشد. نتيجه اينكه نياز كودكان، تنها به بهره‌مندي از آموزش مناسب محدود نمي‌شود بلكه كودك، نياز مهم ديگري هم دارد و آن هم نياز به شادي و نشاط است.