سنجاق‌هاي ميله‌اي عصر آهن ايران و كاربردهاي آن‌

سنجاق‌هاي ميله‌اي در ميان يافته‌هاي فلزي محوطه‌هاي استقراري، مذهبي و قبرستان‌هاي عصر آهن ايران به فراواني يافت شده‌اند. با توجه به فراواني اين ساخته‌ها اين سوال مهم مطرح مي‌شود كه اين سنجاق‌ها چه كاربرد يا كاربردهايي داشته‌اند؟. در منابع، اين دست‌ساخته‌ها اغلب با عنوان كلي «سنجاق» معرفي شده‌اند و يا اين كه بدون بحث علمي، به كاركردهاي مختلفي از جمله سنجاق لباس، سنجاق مو، اشياء نذري و نمادين، ابزار دفاعي و سنجاق كفن اشاره كرده‌اند. در اين پژوهش تلاش گرديده با استفاده از مطالعات باستانشناسي، قوم‌باستان‌شناسي و به شيوه توصيفي و تحليلي، كاربردهاي مختلف اين دست‌ساخته‌ها مورد بررسي قرار گيرد. بر اساس نتايج حاصله سنجاق‌هاي مورد مطالعه با توجه به شكل و ابعاد و نيز محل كشف و استفاده، داراي كاربردهايي به عنوان سنجاق لباس، سنجاق مو، سنجاق تزييني، دفاعي، نمادين، نذري، جادويي، آييني و نيز كاربردهاي مكمل و چندگانه بودند و يكي از كاربردهايي كه قبل از اين كمتر به آن اشاره شده و در اين مقاله به آن پرداخته شده كاربرد آن به عنوان ابزاري براي مقابله با نيروهاي شرور و نيز حيوانات موذي است كه به نوعي تداوم استفاده از آن را مي‌توان در جوامع سنتي و زردشتيان دوره قبل و معاصر مشاهده كرد.