مقاله پژوهشي: تحليل دگرگوني موازنه قدرت بين ج.ا.ايران، عربستان و آمريكا در حوزه ژئوپليتيك خليج‌فارس پس از حادثه 11 سپتامبر 2001

پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، منطقه غرب آسيا، با تغييرات وسيعي در ابعاد سياسي، اقتصادي و امنيتي مواجه و منجر به شكل‌گيري توازن قدرت جديد منطقه‌اي بين ايران، عربستان و آمريكا شد، به‌گونه‌اي كه هدف‌هاي منطقه‌اي هركدام از آن كشورها، طيفي از توازن قواي سنتي تا توازن تهديد را رقم زدند. در اين پژوهش تحليلي– توصيفي، به‌منظور تبيين كاركرد رويكرد موازنه قوا در رقابت بين سه بازيگر مطرح از منظر دانش مطالعات منطقه‌اي؛ با بررسي هدف‌هاي منطقه‌اي بازيگران و وارد نمودن ملاحظه ‌هاي ناشي از روندها و محرك‌هاي منجر به شكل‌گيري نظام امنيتي موازنه قواي ازنظر جامعه نظريه‌پردازان داخلي و جهاني به كالبدشكافي موازنه قوا در دهه آتي پرداخته، سپس براساس يافته‌هاي پژوهش با ارائه نمودار مفهومي، سه سناريوي (موازنه قدرت سنتي، موازنه تهديد و تعامل)، پيش‌بيني مي‌شود. نتايج به‌دست آمده نشان‌دهنده اين است كه در چشم‌انداز آينده، احتمال همگرايي ايران با عربستان و آمريكا ضعيف (ميانگين شدت همگرايي منطقه‌اي 41/8 %) بوده و در منطقه همچنان توازن قواي سنتي محتمل‌ترين گزينه است. ميزان تنش‌آفريني هدف‌هاي بازيگران به‌ترتيب متعلق به عربستان، ايران و آمريكاست. ميزان اثرپذيري عربستان از آمريكا بسيار بالا بوده و نقش كنشگر ياريگر در سياست‌هاي منطقه‌اي آمريكا داشته و ايران نقش بازدارنده دارد. اين مطالعه به‌لحاظ نظري و كاربردي داراي اهميت مي‌باشد. داده‌ها به روش كتابخانه‌اي (ابزار فيش‌برداري) گردآوري، سپس روابط متقابل بين هدف‌ها و بازيگران به‌وسيله ابزار آينده‌پژوهي «مك‌تور»، نرم‌افزار طراحي هندسي «گرافر»، نظريه بازي‌ها و الگوي «ماتريس‌هاي قطري» مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفته‌اند.