بررسي كيفيت زندگي وابسته به سلامت در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 بر اساس سواد سلامت و خودكارآمدي: نقش واسطه اي فعاليت مراقبت از خود

زمينه و هدف: كيفيت زندگي، يكي از مهمترين شاخص هاي سلامت جسمي و رواني در افراد مبتلا به ديابت نوع 2 مي‫باشد. هدف پژوهش حاضر تعيين الگوي ساختاري كيفيت زندگي بر اساس سواد سلامت و خودكارآمدي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 با در نظرگرفتن نقش واسطه اي رفتارهاي مراقبت از خود بود. روش كار: مطالعه حاضر يك پژوهش همبستگي بود كه روي 300. نفر از بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه كننده به مراكز دولتي و خصوصي شهرهاي تهران و مشهد انجام گرفت. نمونه ها با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و پرسشنامه هاي كيفيت زندگي (SF-36)، سواد سلامت (HLS)، خودكارآمدي مرتبط با ديابت (DMSES) و فعاليت هاي خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت (SDSCA) را تكميل كردند. داده ها با استفاده از آمار توصيفي (شاخص هاي مركزي و پراكندگي) و استنباطي همبستگي پيرسون) و با كمك نرم افزارهاي SPSS-25 و LISREL 8.80 تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: نتايج نشان داد كه سواد سلامت، خودكارآمدي مرتبط با ديابت و فعاليت هاي خودمراقبتي با كيفيت زندگي وابسته به سلامت رابطه معني دار دارند (p≤0/05). بر اساس نتايج تحليل مسير، متغيرهاي سواد سلامت و خودكارآمدي مرتبط با ديابت تأثير مستقيمي بر كيفيت زندگي وابسته به سلامت نداشتند، ولي تأثير معني دار خود را روي كيفيت زندگي وابسته به سلامت بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 به شكل غيرمستقيم و از طريق فعاليت هاي خودمراقبتي، اعمال مي‫كردند. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2، براساس سواد سلامت و خودكارآمدي قابل پيش بيني است و همچنين مراقبت از خود نيز از طريق نقش ميانجي اثر خود را اعمال مي كند. سواد سلامت و خودكارآمدي مي‫تواند نقش موثري در بهبود و همچنين پيش بيني كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 داشته باشد، همچنين فعاليت هاي مراقبت از خود، از عوامل مهم در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو بشمار مي‫رود. علاوه بر اين، پرداختن به فعاليت هاي مراقبت از خود مي تواند زمينه را براي كاهش نشانگان روان شناختي ناشي از ديابت در بيماران مبتلا به ديابت فراهم كند كه در نهايت مي تواند منجر به بهبود كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت شود. پزشكان و روان‫درمانگران براي افزايش سطح كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت، مي‫توانند سواد سلامت و خودكارآمدي اين بيماران را بهبود ببخشند.