مفهوم خدا در انديشه كندي

كندي نخستين فيلسوف مسلمان، مترجم از يوناني به عربي در نهضت ترجمه، و معاصر با معتزله است. تلقي كندي از متافيزيك با الهيات گره مي‌خورد به‌نوعي در تعريف موضوع فلسفه، آنرا دانش به حقيقت و علل مي‌داند و مفاهيم او در موضوع فلسفه با رويكرد الهياتي مطرح مي‌شود. براين اساس مسئله اين نوشتار تلقي كندي از مفهوم خدا است تا حدود استقلال انديشه او از انديشه يوناني و تأثير رويكرد اسلامي و قرآني درباره مفهوم خدا روشن شود. بنابر تعريف كندي از فلسفه اولي، خدا در فلسفه كندي چه جايگاهي دارد؟ آيا خداي كندي خدايي فلسفي متأثر از نگاه اسلامي قرآني است يا خدايي متأثر از نگاه يونانيان است؟. خدا براي كندي در موضوع فلسفه چه ‌به عنوان علت و چه به‌عنوان حق جايگاه مهمي دارد. باتوجه به نگاه فلسفي كندي و تعريف او از فلسفه، تاحدي متأثر از يونان و رويكرد اسلامي است. «حق» و «واحد» دو مشخصه خداي قرآني در كندي، و «انيّت محض» و «علت نخستين» و «فاعل نخستين» نيز مشخصه خداي فلسفي و متأثر از يونان نزد كندي است. در اينجا با توجه به تعريف فلسفه اولي و موضوع آن نزد كندي به بررسي مفهوم خدا مي‌پردازيم.