تحليل فضايي و پيش‌بيني ميزان تصادفات رانندگي در سطح شبكۀ معابر شهري

زمينه و هدف: با توجه به افزايش روزافزون تعداد خودروهاي شخصي و متعاقب آن، افزايش مشكلات ترافيكي و خاصه تصادفات ترافيكي و تحميل هزينه هاي گزاف جاني و مالي به جوامع شهري، شناسايي نقاط و نواحي حادثه خيز ترافيكي به‌منظور انجام برنامه هاي عملي در راستاي كاهش و يا به‌حداقل‌رساندن ميزان تصادفات ترافيكي و ارتقاي سطح ايمني سامانۀ حمل‌ونقل شهري اهميت زيادي داشته و به همين نسبت عدم پيش بيني دقيق نقاط پرخطر و عدم توجه به شاخص هاي زمينه ساز تصادف مي تواند هزينه را براي بخش عمراني و مديريتي كشور روزبه روز افزايش دهد. روش: ازاين‌رو پژوهش‌ حاضر به روش توصيفي اسنادي و با ماهيتي كاربردي و با هدف شناسايي مؤلفه هاي تأثيرگذار در بروز حوادث ترافيكي شهر اردبيل و مدل‌سازي و پيش بيني ميزان وقوع حوادث ترافيكي به نگارش درآمده است. به‌منظور گردآوري آمار و اطلاعات موردنياز پژوهش،‌ از روش كتابخانه اي و به‌منظور تجزيه‌وتحليل داده هاي فضايي نيز از نرم افزارهاي ARCGIS 10.4 و Geoda استفاده شده است. يافته ها: نتايج بررسي هاي صورت‌گرفته در پژوهش‌ حاضر بيانگر وجود الگوي خوشه اي در پراكنش فضايي تصادفات ترافيكي شهر اردبيل مي باشد. اين تصادفات در جهت جغرافيايي شمال غربي جنوب شرقي، به مركزيت ثقل هستۀ مركزي شهر اردبيل توزيع پيدا كرده است؛ به‌طوري‌كه كانون هاي اصلي وقوع تصادفات نيز در اين محدوده واقع‌ شده است. نتيجه گيري: نتايج به‌دست‌آمده از سنجش خودهمبستگي فضايي متغيرهاي پژوهش‌ با ميزان بروز تصادفات ترافيكي بيانگر آن است كه بين متغيرهاي تراكم ايستگاه هاي اتوبوس، تراكم فضاهاي با بافت ارگانيك، تراكم كاربري هاي جاذب سفر، تراكم جمعيت، تراكم راه هاي دسترسي و سرعت تردد وسايط نقليه در شبكۀ معابر شهر اردبيل و ميزان وقوع تصادفات ترافيكي اين شهر، همبستگي فضايي مثبت و معني دار برقرار بوده و بين متغيرهاي ضريب مالكيت خودرو شخصي، فاصله از تقاطع هاي اصلي شهر و حجم تردد وسايط نقليه با ميزان وقوع تصادفات ترافيكي، همبستگي فضايي منفي و معني دار برقرار است. همچنين نتايج به‌دست‌آمده از مدل GWR نيز نشانگر قابليت بالاي متغيرهاي مستقل مورداستفاده در پژوهش‌، در تبيين ميزان تغييرات وقوع تصادفات ترافيكي در سطح شبكۀ معابر و محلات شهري اردبيل بوده است.