آشكارسازي و پيش‌بيني تغييرات پوشش اراضي در حوزۀ آبخيز سفيددشت –بروجن با به كارگيري سلول خودكار ماركوف

با توجه به گسترش پديدۀ تخريب سرزمين و لزوم توجه به رصد و مهار اين پديدۀ مخرب، پژوهش حاضر با هدف ارزيابي روند تغيير پوشش در كاربري‌هاي مختلف اراضي در حوزه آبخيز سفيددشت بروجن واقع در استان چهارمحال و بختياري با استفاده از تلفيق سنجش از دور و مدل‌سازي سلول‌هاي خودكار ماركوف انجام شد. در آغاز نقشۀ كاربري اراضي سال‌هاي 1377، 1388 و 1397 تهيه شد. با مقايسۀ نقشه‌هاي مذكور، تغيير پوشش اراضي در هر يك از مناطق شامل اراضي مرتعي، بدون پوشش (باير)، كشاورزي و مناطق مسكونيصنعتي بررسي و آشكارسازي شد. سپس در قالب مدل سلول خودكار ماركوف به پيش‌بيني تغييرهاي آينده پرداخته شد. براي پيش‌بيني تغيير براي سال 1407 در آغاز براي سال 1397 از روش مدل سلول خودكار ماركوف مقدار شباهت براي اين سال مدل‌سازي شد و سپس با نقشه واقعيت زميني اين سال، مقايسه شد. نتايج هر دو نقشه مقدار شباهت نزديك به هم را نشان داد و اختلاف اندكي نسبت به هم داشتند. نتايج آشكارسازي تغييرات براي سال‌هاي 1377 تا 1397 حاكي از كاهش ha  8856 اراضي كشاورزي و كاهش  ha 8094 از اراضي مرتعي در منطقه مورد بررسي مي‌باشد. ولي مساحت اراضي بدون پوشش (باير)،ha  14547 افزايش داشته است. بر اساس پيش‌بيني سال 1407 بيشترين تغيير افزايشي مربوط به اراضي باير با ha 16476 است. برآوردها نشان مي‌دهد ha  1634 از اراضي كشاورزي كاسته خواهد شد. از مجموع مساحت كاهش‌يافته، حدود ha 1410 به اراضي باير و حدود ha 224 به اراضي مسكوني صنعتي تبديل خواهد شد. اراضي مرتعي نيز ha 15835 كاهش يافته كه از اين مقدار، ha 15145 به اراضي باير و ha 690 به مناطق مسكوني صنعتي تبديل خواهد شد. يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌تواند در برنامه‌ريزي‌هاي آتي براي منطقه مورد مطالعه مورد توجه قرار گيرد.