بررسي تاثير تغيير اقليم بر خشكسالي و خطر بيابان‌زايي در استان كرمانشاه

نوسان اقليمي از مهم‌ترين چالش‌‏هاي جهاني، به‌‏ويژه در نواحي نيمه‏‌خشك است. هدف از پژوهش حاضر بررسي اثر متغيرهاي اقليمي بر خشكسالي و خطر بيابان‌زايي در استان كرمانشاه با استفاده از كميت ‌هاي بارش، دما، تبخير و رطوبت نسبي ايستگاه‌هاي هواشناسي در بازه‎ زماني 25 ساله از 1370 تا 1396 بود.‏ وضعيت خشكسالي‌ و شاخص بيابان‌زايي به‌‏ترتيب با استفاده از شاخص ‏SPEI‏ شاخص بارندگي تبخير و تعرّق استاندارد شده و UNEP محاسبه شد. نتايج پژوهش نشان داد كه عوامل اقليمي در سطح اين استان در دهه اخير دچار تغيير قابل توجهي شده ‏است، به‌طوري كه ميانگين دماي دراز مدت بيشتر ايستگاه‌هاي استان افزايش معني‌داري داشت. رطوبت نسبي در بيشتر ايستگاه‌ها كاهش يافته و بارش نيز روندي كاهشي را نشان مي‎‌دهد. اين تغيرها در شهرستان كرمانشاه نسبت به ديگر نقاط استان مشهودتر و معني‌دارتر بود. بررسي شاخص SPEI نشان داد كه به جز بخش‏‌هاي كوچكي در جنوب شرقي كه دچار خشكسالي خفيف تا متوسط بوده، نواحي جنوب غربي با خشكسالي شديدتري مواجه هستند. روند تغيير خشك‌سالي نيز نشان داد كه در بيشتر نقاط استان در دهۀ اخير نسبت به دهۀ هاي گذشته شاهد افزايش شدت و طول دورۀ خشك‌سالي و كاهش طول دورۀ ترسالي بود. بررسي خطر بيابان‌زايي نيز نشان داد كه كم‌ترين خطر بيابان‌زايي در نقاط شمالي و بيش‌ترين مقدار در جنوب غرب استان يعني محدوده شهر سومار مشاهده شد اما روند تغييرها تنها در شهرستان كرمانشاه افزايش خطر بيابان‌زايي را نشان داد كه متأثر از تغيير معني‌دار متغيرهاي اقليمي در اين شهرستان بود.