بررسي كيفيت قرائت همزه در قرائات منسوب به اهل‌بيت (ع)

قرائات قرآني يكي از ابواب لازم جهت فهم و پژوهش در قرآن است. قرائات منسوب به اهل‌بيت (ع)، به جهت انتساب آن به پيشوايان مذهب شيعه حداقل براي پيروان اين مذهب از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين قرائات از گونه‌هاي مختلفي برخوردار است. ازجمله آن‌ها قرائت همزه با تسهيل و يا تخفيف است. برخي گزارش‌هاي تاريخي و اصول زبان‌شناسي در قالب تأييدكننده اين شيوه از قرائت همزه و گروهي ديگر در قامت يك چالش در صحت و يا استحسان آن مطرح است. وجود رواياتي دال بر تأييد اين قرائت، نزول قرآن بدون نبره در لهجه قريش و موافقت اين شيوه از قرائت با رسم مصحف و ثقيل بودن تلفظ همزه با نبره ازجمله مؤيدات است. فقدان سند و حتي وجود اضطراب در متن برخي روايات، مخدوش بودن ادعاي انحصار نزول قرآن به زبان قريش بر اساس روايات معارض و فرمان خليفه سوم در نگارش مصحف بر اساس لهجه قريش اين تأييدات را به چالش كشيده است. اطمينان تقريبي به قرائت قريش بر اساس تسهيل و هم‌چنين ثقيل بودن تلفظ همراه با تحقيق براي همزه و عدم‌تغيير معنا و كمك به سلاست قرائت، موجب شده است كه برخي اين شيوه از قرائت را نيكوتر بدانند. پژوهش حاضر با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي و با روشي توصيفي ـ تحليلي و رويكردي انتقادي مؤيدات و چالش‌هاي قرائت همزه منطبق بر منقولات منتسب به اهل‌بيت (ع) را مورد بررسي قرار داده است.