مطالعۀ نمونه‌هاي سفالين دوران اسلامي شهر تاريخي ناتل

محوطۀ باستاني ناتل در روستاي ناتل كنار عليا از توابع شهرستان نور و به فاصلۀ شش كيلومتري جنوب غربي آن در غرب استان مازندران قرار گرفته است. به دليل اهميت اين محوطۀ تاريخي، علاوه بر بررسي هاي باستان شناسي انجام شده، تاكنون سه فصل كاوش در سال هاي 1387، 1389 و 1395 ه #8205;.ش. در اين محوطه به انجام رسيده است. پژوهش حاضر بر بخشي از يافته هاي سفالي فصول اول و دوم اين كاوش كه در اختيار نگارنده قرار گرفته بود، متمركز است كه تعداد 2166 قطعه سفال لعاب دار و بدون لعاب را شامل مي شود. گاه نگاري نمونه هاي مذكور و به تبع آن آگاهي دقيق تر از دوره هاي استقراري محوطه، شناخت هرچه بهتر و بيشتر سفال اين محوطه به طور اخص و سفال دوران اسلامي مناطق حاشيۀ جنوبي درياي مازندران به طور اعم، و آگاهي از ميزان مشابهت و تفاوت سفال هاي به دست آمده از اين محوطه با مراكز عمدۀ سفالگري دوران اسلامي نيازمند مطالعۀ دقيق و همه جانبۀ اين نمونه ها در قالب طبقه بندي، گونه شناسي و مقايسۀ تطبيقي بود كه در قالب اين پژوهش براي پاسخ به پرسش هايي نظير: سفال هاي مكشوف از فصول اول و دوم كاوش در محوطۀ تاريخي ناتل، به چه دوره يا دوره هايي تعلق دارند؟ و سفال هاي مكشوف از شهر تاريخي ناتل، از نظر كيفيت ساخت و تزئينات در مقايسه با مراكز عمدۀ سفالگري ايران در دوران اسلامي از چه وضعيتي برخوردارند؟ به انجام رسيد. پژوهش حاضر، براساس هدف از نوع تحقيقات بنيادي و براساس ماهيت و روش از نوع تحقيقات تاريخي و نيز توصيفيتحليلي است كه در آن موضوع موردبحث با استفاده از منابع مكتوب و داده هاي باستاني تا حصول نتايج علمي دنبال خواهد شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه غالب نمونه هاي مورد مطالعه به سده هاي اوليه (3 و 4 ه #8205;.ق.) و مياني اسلامي (5 تا 9 ه #8205;.ق.) تعلق دارند، با اين توضيح كه نمونه هاي دورۀ ايلخاني و تيموري نسبت به سده هاي پيشين در اين مجموعه تعداد كمتري را شامل مي شود؛ همچنين نتايج مطالعات آماري برروي سفال هاي شهر تاريخي ناتل حاكي از آن است كه اين سفالينه ها از كيفيت ساخت و استحكام نسبتاً خوبي برخوردار بوده، اما به لحاظ شيوۀ ساخت و تنوع نقوش از سطح پايين تري برخوردار است.